Banki w Polsce mogą przyjmować depozyty nie tylko od klientów indywidualnych, lecz także na rynku międzybankowym. I to właśnie od tego, po jakiej cenie (oprocentowaniu) instytucje finansowe chcą sobie udzielać pożyczek i przyjmować depozyty zależy to, ile wyniesie WIBID i WIBOR, czyli finalnie to czy oprocentowanie kredytów i lokat pójdzie w górę, czy w dół. Jak wygląda ten proces, a także co to jest WIBID i jak wpływa np. na lokaty?
Czym jest WIBID – definicja
WIBID to skrót od angielskiej nazwy Warsaw Interbank Bid Rate. Jest to międzybankowa stawka referencyjna pomocna w określaniu różnych parametrów na rynku finansowym. Przede wszystkim WIBID określa wysokość oprocentowania lokat w polskich bankach – a więc to, jaką wysokość odsetek jeden bank musi zapłacić drugiemu za ulokowane w nim depozyty. Mówiąc prościej, WIBID to po prostu wielkość oprocentowania, po jakim banki są w stanie przyjąć do przechowywania środki od innych instytucji.
Wysokość WIBID jest określana przez Giełdę Papierów Wartościowych i codziennie publikowana.
Jak często ustalany jest WIBID?
Stawka WIBID ustalana jest na podstawie średniej arytmetycznej. Przed wyznaczeniem jej wysokości, odrzucana jest najniższa oraz najwyższa stawka – czyli wartości skrajne – podane przez uczestników panelu stawek referencyjnych.
Co ważne, nie da się określić stałej wysokości WIBID. Jest to związane z faktem, że oprocentowanie ulega zmianie każdego dnia, więc wartości WIBID mogą się znacznie od siebie różnić. Dlatego też często możemy się spotkać z informacją, że wysokość oprocentowania naszej lokaty lub kredytu może ulec zmianie. Dzieje się tak, ponieważ wysokość WIBID jest całkowicie niezależna od poszczególnych banków, nie są one w stanie z wyprzedzeniem jednoznacznie określić jej wysokości.
WIBID, tak samo jak WIBOR, jest ustalany codziennie. Dodatkowo dzieli się go według okresów. W związku z tym mamy WIBID jednodniowy, a także trzymiesięczny itp. Tak samo, jak w przypadku WIBOR-u jest on oznaczany za pomocą cyfry i litery, czyli np. gdy mowa o WIBID trzymiesięcznym, który najczęściej wykorzystuje się do ustalania oprocentowania lokat, to jest to WIBID 3M.
Co wpływa na wysokość WIBID? Przede wszystkim ma tu znaczenie stopa referencyjna. Ustala ją Rada Polityki Pieniężnej. Dlatego też zakładając lokatę długoterminową o zmiennym oprocentowaniu, można się zetknąć właśnie z WIBID.
Wysokość WIBID – jak obliczyć?
W związku z tym, że WIBID jest zmieniany codziennie, nie da się wskazać jego dokładnej wysokości na dany dzień. Jednak banki używają do tego pewnego schematu.
Przykładowo, WIBID jednomiesięczny obliczany jest przy użyciu średniej arytmetycznej wartości 30 lub 31 dziennych stawek WIBID 1M. Dzienne stawki wyliczone są do 24 dnia konkretnego miesiąca poprzedzającego okres jego obowiązywania. Zmiana stawki następuje 1 dnia każdego miesiąca.
Terminy zapadalności WIBID
Jak wspomniano wyżej, stopa WIBID jest ustalana codziennie. Dzieje się to w każdy dzień roboczy o godzinie 11.00. Wyjątkiem od tej reguły jest WIBID ON oraz WIBID TN. Są one ustalane o godzinie 17.00. Krótko od momentu ogłoszenia stawki, banki muszą zawrzeć między sobą umowy, których oprocentowanie nie może być niższe niż wynosi WIBID.
WIBID jest wyliczany dla lokat międzybankowych. Dotyczy lokat o poniższych terminach zapadalności:
- 1 dzień – mowa wtedy o WIBID ON, z angielskiego overnight. Jest to kredyt na jeden dzień, licząc od dnia zawarcia transakcji.
- 1 dzień od następnego dnia – czyli WIBID TN, z angielskiego tomorrow/next. Jest to kredyt na jeden dzień, licząc od następnego dnia roboczego po zawarciu transakcji.
- 1 tydzień – czyli WIBID 1W. Jest to kredyt na tydzień. Liczony jest od daty zawarcia transakcji lub dwa dni robocze po jej zawarciu na tydzień.
- 2 tygodnie – mówimy wtedy o WIBID 2W. Jest to kredyt na 2 tygodnie, który jest liczony od daty zawarcia transakcji lub dwa dni robocze po zawarciu transakcji na 2 tygodnie.
- 1 miesiąc – nazywamy go WIBID 1M. Jak łatwo się domyślić jest to kredyt na 1 miesiąc, który liczony jest, zaczynając od daty zawarcia umowy lub dwa dni robocze po zawarciu transakcji na 1 miesiąc.
- 3 miesiące – analogicznie mamy wtedy WIBID 3M. Jest to kredyt na 3 miesiące, który liczony jest począwszy od daty zawarcia umowy lub do dwóch dni roboczych po zawarciu transakcji na 3 miesiące.
- 6 miesięcy – czyli WIBID 6M. To kredyt na 6 miesięcy, począwszy od daty zawarcia transakcji lub dwa dni robocze po zawarciu transakcji na 6 miesięcy.
- 9 miesięcy – to WIBID 9M, czyli kredyt na 9 miesięcy, który jest liczony począwszy od daty zawarcia transakcji lub dwa dni robocze po jej zawarciu na 9 miesięcy.
- 1 rok – jest to WIBID 1Y, czyli kredyt na rok, który liczony jest począwszy od daty zawarcia transakcji lub dwa dni robocze po zawarciu transakcji na jeden rok.
Jak wysokość WIBID wpływa na oprocentowanie lokat?
Kolejną kwestią jest to, jak zmiana wysokości stawek WIBID wpływa na oprocentowanie lokat. Zależne jest to od tego, czy chodzi o lokaty krótkoterminowe czy też długoterminowe. Te krótkoterminowe mają zazwyczaj oprocentowanie stałe. Z kolei długoterminowe mają zazwyczaj zmienne oprocentowanie. Oprocentowanie lokat, tak samo jak kredytów, składa się ze stopy bazowej – czyli w tym przypadku WIBID oraz ze stałej marży banku.
W związku z tym im wyższa jest stawka WIBID na rynku międzybankowym, to tym wyższe jest oprocentowanie lokaty oferowanej klientom przez banki.
Dlatego też, gdy mamy lokatę ze zmiennym oprocentowaniem, to będzie się ono zmieniać w czasie. Przykładowo, lokata oprocentowana na stawce WIBID 6M oznacza, że oprocentowanie będzie się zmieniać raz na 6 miesięcy.
Co ważne, jeśli przed datą zapadalności lokaty WIBID pójdzie w górę lub w dół, bak musi odpowiednio podwyższyć lub obniżyć jej oprocentowanie.
Czytaj też:
Obligacje państwowe – czym są? Czy warto w nie inwestować?