Czy zakup obligacji państwowych, inaczej zwanych obligacjami skarbowymi, to teraz najlepsza opcja na ochronę oszczędności? Takie pytanie można sobie zadać po rekordowych wynikach sprzedaży obligacji w czerwcu. Inwestorzy indywidualni zainwestowali łącznie ponad 14 miliardów złotych! To nowy rekord, przewyższający dotychczasowy z kwietnia 2020 roku, który wynosił 5,4 miliarda złotych.
Czym są obligacje państwowe?
Obligacje państwowe to papiery wartościowe sprzedawane przez Ministra Finansów reprezentującego Skarb Państwa. Sprzedając obligacje, Minister Finansów pożycza od nabywcy obligacji określoną sumę pieniędzy i zobowiązuje się ją zwrócić wraz z należnymi odsetkami (wykupuje obligacje) w określonym czasie. To właśnie gwarancja państwa stanowi o niskim ryzyku inwestycji, gdyż musi ono spłacić długi wobec obligatariuszy w pierwszej kolejności.
Jak działają obligacje państwowe?
Dokonując zakupu obligacji Skarbu Państwa skierowanych dla klientów indywidualnych, zakładany jest rachunek rejestrowy. Służy on do odnotowywania stanu posiadanych obligacji i wszelkich operacji związanych z ich posiadaniem. Prowadzenie tego rachunku nie wiąże się z żadnymi opłatami dodatkowymi. Wybierając konkretny rodzaj obligacji, wybieramy wysokość oprocentowania, czas trwania inwestycji oraz rodzaj kapitalizacji odsetek. Każdy nabywca może wypłacić swoje środki przed zakończeniem okresu oszczędzania – jest to tzw. przedterminowy wykup. W tym przypadku wypracowane odsetki zostaną pomniejszone o opłatę odpowiednią dla danego rodzaju obligacji skarbowej. Opłaty wynoszą od 50 groszy do 2 zł za każdą zakupioną obligację w zależności od ich rodzaju. Wypłata należności następuje na rachunek inwestora lub na rachunek rejestrowy, ale również może się odbyć w dowolnej placówce PKO Banku Polskiego.
Klienci, którzy zdecydują się na przedłużenie okresu oszczędzania mogą zamienić swoje stare obligacje na nowe, w takim przypadku naliczana jest premia, co oznacza dodatkowy zysk.
Obligacja państwowa – z czego się składa?
Obligacja zakłada następujące warunki umowy:
- termin wykupu – obligacje są emitowane np. na 3 miesiące, 1 rok, 2 lata, 4 lata, 6 lat, 12 lat – po upływie tego czasu emitent, czyli Minister Finansów, ma obowiązek wykupić obligację;
- cena nominalna – wartość, którą emitent zwraca w dniu wykupu + należne odsetki;
- cena emisyjna – cena, po której obligacja jest sprzedawana w momencie emisji pierwszemu właścicielowi;
- cena transakcyjna – cena, po której obligacja jest sprzedawana w okresie swojej ważności;
- oprocentowanie – wartość odsetek liczonych od ceny emisyjnej.
To od inwestora, jego preferencji i możliwości finansowych zależy wybór obligacji. Poszczególne obligacje różnią się od siebie przede wszystkim wysokością oprocentowania, która to bezpośrednio powiązana jest z długością trwania. Cena kupna obligacji jest stała i wynosi 100 zł dla każdej z nich.
Jakie jest oprocentowanie obligacji państwowych?
Jeżeli chodzi o oprocentowanie, obligacje skarbowe można podzielić na trzy kategorie:
- stałoprocentowe trzymiesięczne, które są oprocentowane w wysokości 3 proc. w skali roku,
- zmiennoprocentowe roczne z oprocentowaniem 6 proc. w skali roku, 2-letnie z oprocentowaniem 6,25 proc. w skali roku oraz 3-letnie, przez pierwsze sześć miesięcy ich oprocentowanie wynosi 6 proc., a w następnych półroczach odsetki są obliczane na podstawie WIBORU 6M,
- obligacje indeksowane inflacją 4-letnie z oprocentowaniem 6 proc. przez pierwszy rok, 10-letnie z oprocentowaniem 6,25 proc. przez pierwszy rok, rodzinne 6-letnie i 12-letnie (oprocentowane są odpowiednio 6,20% i 6,50% w pierwszym roku).
Tutaj należy zaznaczyć, że wszystkie wymienione obligacje są dostępne dla indywidualnych inwestorów. Wyjątkiem są obligacje rodzinne, które są przeznaczone wyłącznie dla beneficjentów programu Rodzina 500 plus.
Oprocentowanie obligacji 1-rocznych i 2-letnich zmienia się co miesiąc. Jest wyliczane jako suma stopy referencyjnej Narodowego Banku Polskiego i marży, która wynosi 0,00% dla obligacji rocznych i 0,25% dla obligacji 2-letnich. Oprocentowanie obligacji 3-letnich wyliczane jest co pół roku w oparciu o wartość sześciomiesięcznej stopy procentowej WIBOR6M.
Jeżeli natomiast weźmiemy pod uwagę obligacje indeksowane inflacją, stopa procentowa dla kolejnych okresów odsetkowych obliczana jest na podstawie stopy wzrostu cen towarów i usług konsumpcyjnych, przyjmowanej dla 12 miesięcy i ogłaszanej przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego w miesiącu poprzedzającym pierwszy miesiąc danego okresu odsetkowego, powiększonej o stałą marżę. Marża ta wynosi dla obligacji 4-letnich 1%, dla obligacji 10-letnich 1,25% oraz dla obligacji rodzinnych 6-letnich 1,5% oraz 1,75% dla obligacji 12-letnich.
Jakie są symbole i jak odczytać serię obligacji państwowych?
Każda z wymienionych wyżej obligacji ma swój unikatowy symbol. I tak oto można nabyć obligacje państwowe oznaczone symbolami:
- OTS – oznacza obligację trzymiesięczną o stałym oprocentowaniu,
- ROR – oznacza obligację roczną o stałym oprocentowaniu,
- DOR – oznacza obligację dwuletnią o stałym oprocentowaniu,
- TOZ – oznacza obligację trzyletnią o zmiennym oprocentowaniu,
- COI – oznacza obligację czteroletnią o zmiennym oprocentowaniu,
- EDO – oznacza obligację dziesięcioletnią o zmiennym oprocentowaniu,
- ROS – oznacza obligację sześcioletnią o zmiennym oprocentowaniu,
- ROD – oznacza obligację dwunastoletnią o zmiennym oprocentowaniu.
Cyfry w nazwie serii obligacji oznaczają w kolejności miesiąc i rok wykupu tej obligacji, np.:
np. DOR0724 – to obligacja dwuletnia o stałym oprocentowaniu, której termin wykupu upływa w lipcu (07) 2024 r. (24).
Jak kupić obligacje państwowe?
Obligacje skarbowe można kupić:
- za pośrednictwem internetu pod adresem: www.zakup.obligacjeskarbowe.pl
- w oddziałach PKO Banku Polskiego w całym kraju,
- w Punktach Obsługi Klientów Biura Maklerskiego PKO BP,
- za pośrednictwem telefonu pod numerami: 801 310 210 (opłata zgodna z taryfą operatora) lub (+48) 81 535 66 55. Serwis telefoniczny jest czynny od poniedziałku do piątku od godziny 8.00 do 17.00 z wyjątkiem dni świątecznych.
Obligacje państwowe – czy warto w nie inwestować?
Najnowsza, poszerzona oferta obligacji skarbowych wychodzi naprzeciw potrzebom obywateli, dając możliwość lokowania swoich oszczędności w bezpieczny i korzystny sposób. Do wyboru mamy cały wachlarz obligacji w zależności od tego, na ile czasu jesteśmy zdolni na zamrożenie swoich zasobów finansowych. Z drugiej strony, jest to również forma walki rządu z postępującą inflacją, skłaniając Polaków do wyboru zakupu obligacji i ściągnięciu z rynku nadmiaru pieniądza konsumpcyjnego.
Porównanie z oprocentowaniem lokat czy kont bankowych nie pozostawia wątpliwości. W przypadku bankowego depozytu przedwczesne zerwanie umowy zwykle owocuje likwidacją wszystkich naliczonych odsetek. W przypadku nowych obligacji rocznych i dwuletnich – opłata karna za przedwczesny wykup wynosi tylko 50 gr od każdej obligacji rocznej i 70 gr od każdej obligacji dwuletniej, wartej 100 zł. Biorąc to pod uwagę, już od drugiego-trzeciego miesiąca oszczędzania zerwanie umowy oznacza, że część odsetek przy nas zostaje, nawet jeśli odsprzedamy rządowi obligacje. Dlatego też, nie powinny dziwić rekordy sprzedaży obligacji. Długoterminowe obligacje (od trzech do dwunastu lat) dają znacznie lepsze możliwości, ale większość Polaków boi się tak długoletnich inwestycji. Nie należy jednak zapominać, że obligacje państwowe, jako forma papierów wartościowych, obłożone są 19% podatkiem, tzw. podatkiem Belki.
Wysoka inflacja powoduje, że trudno jest zarabiać na własnych oszczędnościach. Pamiętajmy jednak, że w tej sytuacji liczy się nie tyle zysk, co minimalizacja spadku wartości naszego majątku finansowego. Dlatego zadbaj, aby Twoje pieniądze choć trochę procentowały.
Czytaj też:
Obligacje skarbowe – czym są?