Indeks cen surowców, obliczany przez FAO, czyli jednostkę ONZ, która zajmuje się m.in. monitorowaniem cen żywności i walką z głodem, pokazuje, jak zmieniają się na świecie ceny żywności. Najbardziej niekorzystny wynik indeks osiągnął w marcu 2022 roku, czyli zaraz po ataku Rosji na Ukrainę. Ceny wielu produktów poszły w górę, a niepewność co do kierunków rozwoju konfliktu skutkowała wykupywaniem żywności przez kraje, które mogą sobie pozwolić na robienie zapasów. Szybko znalazło to odzwierciedlenie w cenach w sklepach.
Indeks żywności FAO. W marcu 2022 historyczny wzrost
Omawiany historyczny rekord w marcu 2022 roku wyniósł 159,7 pkt. Od tego czasu ceny surowców wyraźnie spadły: w lutym indeks wyniósł 129,7 pkt, a w marcu spadł do 126,9 pkt. Obecnie jest na najniższych poziomach od połowy 2021 r.
Podwyżka surowców momentalnie przełożyła się na wyższe ceny w handlu detalicznym, czy możemy więc zakładać, że obniżenie poziomu indeksu znajdzie przełożenie w cenach w sklepach? Niestety, w tę stronę to nie działa.
Business Insider zwraca uwagę, że ceny żywności w Polsce mocno rosną i to pomimo zerowego VAT-u na te towary, wprowadzonego w ramach tzw. tarczy antyinflacyjnej. Na razie — według oficjalnych informacji — zerowy VAT na żywność obowiązywać będzie do końca czerwca.
Od surowców do gotowego produktu daleka droga
W ciągu roku ceny żywności i napojów bezalkoholowych w Polsce wzrosły o 24 proc. Podobne trendy widoczne są w całej Unii Europejskiej. Z danych Eurostatu wynika, że średni wzrost cen żywności, alkoholu i tytoniu w marcu 2023 r. wyniósł około 15,7 proc. rok do roku, co jest najwyższym odczytem w tym cyklu. Dla porównania w marcu 2022 r., gdy inflacja na świecie dopiero się rozkręcała, ceny żywności w maju w Unii Europejskiej rosły o około 5 proc. rok do roku.
Jakub Olipra, ekonomista Credit Agricole Banku Polska zwrócił uwagę, że indeks cen surowców, obliczany przez FAO, obrazuje sytuację na rynku najważniejszych surowców rolnych, ale do gotowej żywności na półkach jeszcze daleka droga. – Po drodze trzeba bowiem te surowce przetworzyć, przetransportować i sprzedać, co oznacza sporo kosztów związanych głównie z energią, paliwami i pracą. Stąd, choć ceny surowców rolnych na ogół spadają, to w tych pozostałych kategoriach nadal utrzymuje się silna presja kosztowa — powiedział w rozmowie z „BI”.
Czytaj też:
Ceny żywności na świecie powoli spadają. Kiedy odczujemy to na zakupach?Czytaj też:
Kryzys ustępuje powoli. MFW koryguje swoje prognozy z początku roku