Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej odmówił prawa do zwolnienia od podatku w sytuacji, gdy darowizna została dokonana na rachunek bankowy nie dziecka, ale bezpośrednio sprzedającego mieszkanie. Przepisy nie przewidują wprost, że darowizna musi zostać udzielona na rachunek obdarowanego, który dopiero następnie wykorzystuje pieniądze do sfinalizowania zakupu.
Skarbówka akceptowała darowizny na konto osób trzecich
Przelanie pieniędzy bezpośrednio obdarowanemu jest najbezpieczniejszą formą przekazania darowizny (nie licząc dokonania aktu darowizny w obecności notariusza, który pilnuje, by zachowane zostały wszystkie formalności, ale za tę usługę trzeba zapłacić), ale organy skarbowe akceptowały również scenariusz, w którym darczyńca przelewa środki na konto osoby trzeciej – pod warunkiem, że z tytułu transakcji wynika, że dotyczy ona jego dziecka.
„DGP” przywołuje szereg decyzji i rozstrzygnięć, które potwierdzają taki stan prawny. Przykładowo NSA wielokrotnie potwierdzał, że darowizna może być udokumentowana dowodem przekazania na rachunek bankowy prowadzony dla podmiotu innego niż obdarowany, ale na rzecz obdarowanego, jeżeli tylko otrzymanie darowizny nie budzi wątpliwości. Jeśli tylko obdarowany zgłosił w terminie 6 miesięcy od dokonania darowizny ten fakt, żadnych dalszych kroków urząd nie podejmował.
Darowizna na rzecz osoby trzeciej – zmiana podejścia
Interpretacja z 6 października 2022 roku (sygn. 0111-KDIB2-2.4015.95.2022. 4.PB) wskazuje na to, że fiskus odszedł od tej wykładni. Stan faktyczny był następujący: rodzice sprzedali w 2021 roku dom za 200 tys. zł i zdecydowali się podarować córkom po 100 tys. zł. Pieniądze zostały przekazane w całości na konto starszej pełnoletniej siostry. Młodsza była wówczas niepełnoletnia i nie miała nawet własnego konta bankowego. Umowa zawarta została w formie aktu notarialnego i notariusz uznał, że zostały spełnione warunki podatkowego zwolnienia.
Innego zdania był urząd skarbowy, do którego siostry złożyły formularze SD-Z2, w których poinformowały o darowiźnie. W efekcie tylko starsza siostra ma prawo do zwolnienia z podatku. Młodsza zapłaci daninę, bo nie otrzymała wpłaty na własny rachunek bankowy.
Dyrektor KIS potwierdził tę decyzję.
Darowizna w formie gotówki nie korzysta ze zwolnienia
Nie można skorzystać ze zwolnienia z podatku, jeśli darowizna została przekazana w gotówce. Przepis art. 4a ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn stanowi, iż darowizna musi być udokumentowana dowodem przekazania na rachunek bankowy nabywcy.
Darowizna – najważniejsze zasady
Darowizna opodatkowana jest podatkiem od spadków i darowizn, gdzie wyróżnia się 3 grupy podatkowe. W każdej z nich określona jest kwota wolna od podatku, do wysokości której podatnicy są zwolnieni z płacenia podatku do urzędu skarbowego:
grupa I – małżonek, zstępni (np. syn, córka, wnuki, prawnuki), wstępni (np. matka, ojciec, dziadkowie), ojczym, macocha – jest to tzw. grupa 0 – oraz pasierb, zięć, synowa, rodzeństwo, teściowie. Kwota wolna od podatku to 9637 zł;
grupa II – obejmuje zstępnych rodzeństwa, rodzeństwo rodziców, zstępnych i małżonków pasierbów, małżonków rodzeństwa i rodzeństwo małżonków, małżonków rodzeństwa małżonków, małżonków innych zstępnych. Kwota wolna od podatku to 7276 zł;
grupa III – obejmuje inne osoby, kwota wolna od podatku to 4902 zł.
Obowiązek zgłoszenia darowizny i zapłacenia podatku od spadków i darowizn spada na obdarowanego.
Darowizna w grupie 0, np. darowizna od rodziców dla dzieci lub od dziadków dla wnuków, jest zwolniona z opodatkowania bez względu na jej wartość. W przypadku gdy wartość darowizny przekroczy kwotę wolną od podatku 9637 zł, warunkiem zwolnienia z podatku jest zgłoszenie jej do urzędu skarbowego (chyba że darowizna następuje w formie aktu notarialnego – w takiej sytuacji zgłoszenia do urzędu dokonuje notariusz).
Czytaj też:
Zmiany w podatku od spadków i darowizn