Patriotyzm czy pragmatyzm?

Wraz ze wzrostem wartości majątku rośnie potrzeba jego uporządkowania, zabezpieczenia i przekazania kolejnym pokoleniom. Wybór nie jest oczywisty – skorzystać z nowej polskiej konstrukcji prawnej czy sięgnąć po sprawdzone rozwiązania w Liechtensteinie lub na Malcie. Jaki cel sobie postawić: sukcesję czy ochronę majątku?

Polska fundacja rodzinna to dobre narzędzie do sukcesji oraz reinwestycji. Pozwala zachować kontrolę nad majątkiem, uporządkować relacje rodzinne i planować wypłaty dla beneficjentów.

Struktury zagraniczne oferują czasem większą elastyczność i lepszą ochronę przed ryzykiem politycznym czy roszczeniami, ale ostateczna decyzja o wyborze powinna zostać poprzedzona kompleksową analizą.

Jak wygląda w tym obszarze stabilność prawa i najczęstsze praktyki?

Polska fundacja rodzinna to rozwiązanie relatywnie nowe – dobrze dostosowane do lokalnych realiów, jednak podejście organów w wielu aspektach nadal się kształtuje. Ministerstwo Finansów sygnalizuje możliwe zmiany w przepisach.

Dla porównania, w Liechtensteinie mamy do czynienia z wieloletnią praktyką i ustabilizowanym otoczeniem regulacyjnym, co może stanowić ważny punkt odniesienia przy podejmowaniu decyzji.

Jakie konsekwencje podatkowe niesie za sobą wniesienie majątku do fundacji rodzinnej?

Wniesienie majątku do fundacji rodzinnej jest w zasadzie neutralne podatkowo. Wolne od podatku są również (co do zasady) osiągane przez nią dochody. Podatek pojawi się dopiero w momencie wypłaty świadczeń, szczególnie dla beneficjentów będących rezydentami zagranicznymi.

W przypadku fundacji zagranicznej może skutkować koniecznością zapłaty exit tax, a sama fundacja może zostać uznana za tzw. zagraniczną jednostkę kontrolowaną (CFC).

Jak pogodzić dyskrecję z transparentnością w strukturach zagranicznych?

Zagraniczne jurysdykcje oferują wyższy poziom dyskrecji w zakresie anonimowości fundatora i beneficjentów, niż ma to miejsce w przypadku polskiej fundacji rodzinnej.

Jednocześnie praktyka pokazuje, że partnerzy biznesowi, w tym instytucje finansowe, przywiązują coraz większą wagę do transparentności i zgodności z międzynarodowymi standardami. Dlatego przy wyborze warto uwzględnić wymogi otoczenia regulacyjnego czy rynkowego.

Gdzie założyć fundację rodzinną w zależności od rodzaju posiadanego majątku?

Jeśli majątek (np. nieruchomości, udziały, papiery wartościowe) znajduje się wyłącznie w Polsce, to polska fundacja rodzinna może być bardziej praktyczna.

W przypadku aktywów o międzynarodowym zasięgu warto rozważyć struktury zagraniczne, które mogą ułatwiać zarządzanie i współpracę z partnerami zagranicznymi.

Sukcesja to nie tylko fundacja.

Zgadza się. Sukcesja jest procesem złożonym i wielowymiarowym, który wymaga nie tylko znajomości prawa, ale i zrozumienia specyfiki biznesu oraz potrzeb kolejnych pokoleń.

Sama fundacja rodzinna nie rozwiązuje wszystkich kwestii związanych z przekazywaniem i ochroną majątku. Czasem analiza prowadzi do wniosku, że ani polska, ani zagraniczna fundacja nie adresuje naszych potrzeb – warto wtedy sięgnąć po inne instrumenty prawne, które pozwolą zrealizować oczekiwane cele.

Nie ma jednak uniwersalnych odpowiedzi i pudełkowych rozwiązań. Decyzje dotyczące struktury majątkowej warto podejmować w oparciu o współpracę z doświadczonym prawnikiem, który pomoże zaplanować sukcesję, ochronę majątku, zadba o aspekty podatkowe, dostosowując rozwiązania do konkretnej sytuacji rodziny i biznesu.

Rozmawiał: Andrzej Konieczny