Dlaczego w ostatnim czasie energia elektryczna tak bardzo zdrożała? I czy będzie drożeć dalej?
Mamy tu do czynienia z kilkoma czynnikami. Pandemia COVID-19 spowodowała spadek aktywności gospodarczej. Niepewność oraz wprowadzone ograniczenia wpłynęły na zmniejszenie skali działalności wielu przedsiębiorstw. Gdy w 2021 roku gospodarka zaczęła się szybko odbudowywać, powstała luka podażowa, która przyczyniła się do wzrostu cen energii oraz inflacji w większości państw świata. Na ceny energii wpływają również czynniki geopolityczne.
W drugiej połowie 2021 roku nastąpił znaczny wzrost cen surowców energetycznych – głównie gazu ziemnego na skutek zmniejszenia rosyjskich dostaw do Europy. Początek 2022 roku, kiedy Rosja zaatakowała Ukrainę, przyniósł dalszą destabilizację rynków surowcowych, co bezpośrednio przełożyło się na wzrost cen energii elektrycznej w całej Europie.
Dodatkowo należy wspomnieć o problemach strukturalnych polskiego systemu elektroenergetycznego, który opiera się na produkcji energii z węgla i narażony jest na wysoką zmienność cenową ze względu na wysokie emisje CO2. Ceny uprawnień do emisji (EUA ETS) od 2018 roku zaczęły gwałtownie rosnąć, osiągając około 77 EUR za tonę w 2022 roku. W 2023 roku średnia cena uprawnień wyniosła 83,85 EUR.
W rezultacie w 2023 i 2024 roku w Polsce wprowadzono programy osłonowe, które mają chronić odbiorców przed wzrostami cen energii. Łączny koszt tych rozwiązań tylko w drugiej połowie 2024 roku ma wynieść ponad 6 miliardów złotych. Z tej kwoty około 3 miliardy złotych przeznaczono na rekompensaty za ceny maksymalne prądu, a 1,6 miliarda złotych na bony energetyczne.Mimo tych programów, należy się spodziewać, że uwolnienie cen na rynku energii elektrycznej może nastąpić w 2025 roku, co może spowodować wzrost cen energii dla firm.
Jak mogą wyglądać ceny energii elektrycznej w perspektywie kilku bądź kilkunastu lat?
Według analiz KOBIZE, po 2025 roku należy się spodziewać coraz wyższego tempa wzrostu cen uprawnień do emisji CO2. Prognozy wskazują, że w 2025 roku ceny uprawnień mogą wahać się od 80 do 132 EUR, a w 2030 roku od 91 do 188 EUR. Rok 2025 może być punktem krytycznym, po którym tempo wzrostu cen znacznie przyspieszy. Wynika to z czynników fundamentalnych, takich jak wyczerpanie dodatkowych wolumenów uprawnień finansujących program REPowerEU oraz zwiększenie progu redukcji uprawnień. Polska energetyka, oparta w dużej mierze na węglu, będzie generować coraz droższą energię elektryczną, co będzie związane właśnie z kosztami emisji.
Aby powstrzymać wzrost cen energii, konieczna jest transformacja energetyczna, która obejmuje budowę elektrowni jądrowych, rozwijanie odnawialnych źródeł energii oraz inwestycje w sieci przesyłowe i dystrybucyjne. Jest to nie tylko kwestia ekologii, ale także strategicznego bezpieczeństwa dla polskich firm, co pozwoli utrzymać konkurencyjność gospodarki. Racjonalne gospodarowanie energią elektryczną jest kluczowe zarówno dla odbiorców indywidualnych, firm, jak i całego społeczeństwa. Firmy muszą uwzględnić te zmiany w swojej strategii biznesowej, np. dostosowując się do generacji OZE czy zamrażając ceny energii elektrycznej na dłuższy okres.
Ważnym elementem stabilizacji rynku energetycznego będzie rozwój systemów magazynowania energii, takich jak baterie, które mogą przechowywać nadwyżki energii wytworzonej przez OZE i wykorzystywać ją w okresach wzmożonego popytu. Automatyzacja i zastosowanie inteligentnych systemów zarządzania energią, które wykorzystują zaawansowane algorytmy i sztuczną inteligencję, mogą znacząco poprawić efektywność operacyjną i elastyczność krajowego systemu elektroenergetycznego.
Wzrost cen energii elektrycznej oznacza, że jej użytkownicy, zarówno przedsiębiorstwa, jak i gospodarstwa domowe, muszą szukać sposobów na oszczędzanie i kupowanie jej w sposób inteligentny. Jednym ze sposobów może być świadomy wybór taryfy – stałej lub dynamicznej. Jakie są wady i zalety obu rozwiązań?
Taryfa stała oferuje przewidywalność kosztów. Użytkownicy mają pewność, że przez określony czas, zazwyczaj rok lub dłużej, będą płacić stałą cenę za megawatogodzinę. To ułatwia planowanie budżetu, ponieważ koszty energii elektrycznej nie będą się zmieniać w zależności od wahań rynkowych. To rozwiązanie jest szczególnie korzystne dla przedsiębiorstw, które mają podpisane długoterminowe kontrakty. Dodam tutaj, że Ekovoltis jest w stanie zagwarantować klientom nawet 5-letnie zabezpieczenie stawki zakupu energii elektrycznej (Tarcza Ekovoltis).
Drugą opcją są taryfy dynamiczne, gdzie ceny energii mogą się zmieniać w zależności od pory dnia, tygodnia i aktualnych warunków rynkowych. Użytkownicy, którzy są w stanie dostosować swoje procesy technologiczne do wahań cen energii mogą znacznie obniżyć koszty. Przedsiębiorcy często przenoszą zużycie energii na godziny nocne lub weekendy, kiedy ceny są niższe. Jednak taryfy dynamiczne wiążą się również z pewnymi wyzwaniami. Zmienność cen oznacza mniejszą przewidywalność kosztów, co utrudnia planowanie finansowe. Użytkownicy muszą być świadomi, gotowi na monitorowanie cen energii i dostosowywanie do nich swojego zużycia.
Jakie rodzaje taryf dynamicznych oferuje obecnie firma Ekovoltis?
Obecnie Ekovoltis oferuje trzy główne taryfy, które zostały przygotowane z myślą o różnorodnych potrzebach naszych Klientów.
Taryfa Flex to cena zmienna rozliczana w ujęciu godzinowym na podstawie rzeczywistego zużycia i stawek energii z giełdowego Rynku Dnia Następnego z opcjonalną możliwością ustalenia limitów ceny maksymalnej i minimalnej na każdy kolejny rok umowy. W efekcie rozliczenie sprzedaży energii elektrycznej po stawkach godzinowych realnie wpływa na wzrost konkurencyjności danej firmy przy wprowadzeniu nawet niewielkich zmian operacyjnych. Taryfa FIT (transze) to rozwiązanie polegające na wykorzystaniu ceny zmiennej RDN z możliwością zabezpieczenia dowolnego procentu wolumenu energii ceną stałą wyznaczoną w oparciu wycenę giełdowych kontraktów długoterminowych. Oznacza to, że zużyta energia elektryczna rozliczana będzie np. w 30% po cenach godzinowych z Rynku Dnia Następnego (SPOT) i 70% ceny stałej na podstawie rynku terminowego.
Wielkość zamówionej transzy produktu giełdowego (miesięcznego, kwartalnego, rocznego) oraz moment złożenia zamówienia całkowicie zależy od bieżących potrzeb oraz strategii firmy. Rozwiązanie to dedykowane jest większym przedsiębiorstwom o zużyciu od 2 000 MWh rocznie. Produkt ten może być też ciekawą opcją dla firm, u których zapotrzebowanie na energię jest sezonowe lub wysokozmienne (np. w jednym miesiącu bardzo wysokie, podczas gdy w innym nieproporcjonalnie niskie). Zakup energii elektrycznej w transzach nie tylko optymalizuje koszty, ale umożliwia dostosowanie zakupu energii do zmieniających się wymagań produkcji czy świadczeń usług.
Trzecia taryfa,FLIX to rozwiązanie polegające na wykorzystaniu ceny zmiennej z rozliczeniem godzinowym RDN, z możliwością korzystania ze stałej ceny w dowolnym kwartale. Przykładowo zużyta energia elektryczna rozliczana będzie w okresie letnim po cenach z Rynku Dnia Następnego, a w okresie zimowym po cenie stałej. Moment przejścia na stałą cenę również zależy od bieżących potrzeb oraz strategii firm. Istnieje możliwość wykorzystania wyłącznie stałej stawki, która zmieniać będzie się w ujęciu kwartalnym. Zamrożenie ceny na okres kwartału jest opcjonalne i w przypadku zidentyfikowania korzyści rozliczenia wyłącznie po zmiennej cenie, taki model może funkcjonować w całym okresie. Innym przykładem mogą być firmy posiadające własne instalacje, które pokrywają znaczną część ich zapotrzebowania na energię elektryczną w okresie letnim. Tutaj optymalnym rozwiązaniem może być wykorzystanie ceny stałej w czwartym i pierwszym, a rozliczenia po cenie zmiennej w drugim i trzecim kwartale. Wynika to z sezonowego kształtowania się cen na Rynku Dnia Następnego.
Ekovoltis, oferując te trzy taryfy, umożliwia firmom lepsze zarządzanie kosztami energii i dostosowanie zakupów do specyficznych wymagań operacyjnych, co jest kluczowe w obliczu rosnących cen energii elektrycznej.
Wybór taryfy to nie jedyny sposób na oszczędności. Użytkownicy energii elektrycznej stają się coraz bardziej pomysłowi i innowacyjni.
Kupowanie energii w okresie zmniejszonego zapotrzebowania oraz magazynowanie jej i używanie lub odsprzedawanie w okresie, gdy ceny są wyższe to całkiem niezły biznes. Tym bardziej, że ceny zakupu coraz częściej potrafią być ujemne. Dlatego powstaje coraz więcej pomysłów na przechowywanie energii elektrycznej. Używa się w tym celu kół zamachowych, zbiorników ze sprężonym powietrzem, wodoru czy amoniaku. Energię można przechowywać w formie ciepła lub różnych substancji chemicznych.
Istnieją również znacznie prostsze sposoby optymalizacji zakupu energii. Na przykład firmy korzystające z zamrażarek mogą obniżać temperaturę mrożenia w okresie, gdy energia jest tańsza po to, aby wyłączyć zamrażarki w okresach zwiększonego zapotrzebowania na energię. Gospodarstwa domowe mogą wykorzystywać samochody elektryczne jako magazyny energii. To umożliwia zakupy większej ilości energii w okresach, gdy ceny są niższe, lub nawet ujemne, i korzystanie z niej wtedy, gdy ceny są wyższe.
To wszystko oznacza, że zarówno przedsiębiorcy jaki gospodarstwa domowe powinny kupować energię w sposób świadomy. Takie podejście umożliwia znaczne oszczędności, zwiększenie zużycia energii pochodzącej ze źródeł odnawialnych, a także poprawę komfortu i jakości życia dzięki redukcji emisji CO2 i zanieczyszczeń.