Czym jest produkt ubezpieczeniowy?
Definicja ujęta w rozporządzeniu Ministra Finansów z 2 listopada 2010 r. w sprawie zakresu informacji zawartych w rocznym raporcie o stanie portfela ubezpieczeń i reasekuracji zakładu ubezpieczeń wskazuje, że produktem ubezpieczeniowym są umowy ubezpieczenia, w których uwzględniono te same ogólne warunki ubezpieczenia. Jednak jeśli zakres udzielanej ochrony ubezpieczenia i metody ustalania rezerw techniczno-ubezpieczeniowych są takie same lub prawie identyczne, wówczas możliwe jest uwzględnienie umów ubezpieczenia opartych o różne ogólne warunki ubezpieczenia w ramach jednego produktu.
Inna definicja zawarta w rozporządzeniu Rady Ministrów z 22 marca 2011 roku wskazuje na produkt ubezpieczeniowy, jako usługę udzielającą ochrony na wypadek zdarzeń losowych, jakie zakłada umowa. Prościej ujmując, produkt ubezpieczeniowy, to powszechnie wszystkim znane ubezpieczenie. Nie ma ono jednak formy fizycznej. Podstawą jego zaistnienia jest umowa między klientem a zakładem ubezpieczeniowym. I to właśnie ta umowa stanowi produkt ubezpieczeniowy. W ramach produktu ubezpieczeniowego klient może wykupić różne usługi, na przykład ubezpieczenia w razie jakichś szczególnych zdarzeń losowych, takich jak ubezpieczenie od utraty dochodu.
Na czym polega działanie produktu ubezpieczeniowego?
Produkt ubezpieczeniowy zakłada, że w razie wystąpienia jednego z warunków zawartych w umowie, zakład ubezpieczeniowy wypłaca klientowi odszkodowanie. Jednak produkt ubezpieczeniowy może przyjmować różne warunki. To może być na przykład wykonanie usługi w postaci zapewnienia zastępczego samochodu w razie kolizji. Samo działanie produktu ubezpieczeniowego w założeniu ma ograniczyć skutki zdarzeń losowych, na jakie zawarta została umowa. Klient w czasie trwania umowy odprowadza składki na rzecz produktu ubezpieczeniowego. Następnie w razie zdarzenia zakład ubezpieczeniowy wypłaca środki z funduszu gromadzącego środki wszystkich ubezpieczonych. Nie wszyscy decydują się chętnie na produkty ubezpieczeniowe, ponieważ odprowadzana składka jest bezzwrotna. Więc jeśli nie dojdzie do żadnego zdarzenia losowego, klient tak naprawdę nie skorzysta z instrumentów ochrony.
Rodzaje produktów ubezpieczeniowych
O tym, jak rozróżniać produkty ubezpieczeniowe mówi nam ustawa o działalności ubezpieczeniowej. Produkty ubezpieczeniowe możemy dzielić według różnych kryteriów. To może być podział na te, które są obowiązkowe i nieobowiązkowe, podział ze względu na przedmiot ubezpieczenia, jak i liczbę ubezpieczonych przedmiotów. Ubezpieczenia obowiązkowe są wymagane przepisami prawa. Są to ubezpieczenia obowiązkowe powszechne i ubezpieczenia obowiązkowe szczególne. Do obowiązkowych zaliczamy:
- ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych za szkody powstałe w związku z ruchem tych pojazdów,
- ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej rolników z tytułu posiadania gospodarstwa rolnego,
- ubezpieczenie budynków wchodzących w skład gospodarstwa rolnego od ognia i innych zdarzeń losowych,
- ubezpieczenie wynikające z przepisów odrębnych Ustaw lub umów międzynarodowych ratyfikowanych przez Rzeczpospolitą Polską, nakładających na określone podmioty obowiązek zawarcia umowy ubezpieczenia.
Ubezpieczenia szczególne dotyczą wyłącznie określonych grup zawodowych, na przykład komorników sądowych. Najpopularniejsze ubezpieczenia obowiązkowe w Polsce to ubezpieczenie OC posiadaczy pojazdów mechanicznych. Polacy często także korzystają z grupowych ubezpieczeń na życie organizowanych przez pracodawcę.
Z kolei ubezpieczenia nieobowiązkowe są zawierane z woli klienta. Prawo go do tego nie przymusza. Kierując się własnymi, indywidualnymi potrzebami może zawrzeć umowę z zakładem ubezpieczeń, by zabezpieczyć swoje dobra materialne, czy zdrowie.
Dzieląc produkty ubezpieczeniowe ze względu na liczbę ubezpieczonych przedmiotów, możemy wyróżnić kategorie ubezpieczeń indywidualnych i zbiorowych. Zbiorowe mają zwykle miejsce w pracy, gdzie ochrona ubezpieczeniowa dotyczy wielu osób. Dzięki temu zakład pracy może zapewnić niższe składki. Kolejny podział rozróżnia ubezpieczenia osobowe i majątkowe. W przypadku osobowych przedmiotem umowy jest życie, zdrowie, czy zdolność do pracy ubezpieczonego. W przypadku ubezpieczeń majątkowych są to przedmioty majątku, czyli na przykład mieszkanie.
Na co zwrócić uwagę?
Warto kupować ubezpieczenia od sprawdzonych firm. Produkty ubezpieczeniowe mogą być sprzedawane przez:
- towarzystwa ubezpieczeniowe,
- pośredników ubezpieczeniowych,
- przedsiębiorstwa (np. linie lotnicze, czy biura podróży).
Przed podpisaniem umowy klient ma prawo zapoznać się z dokumentem informacyjnym, który dokładnie przybliża produkt ubezpieczeniowy, jego działania gwarantowane, usługi i okoliczności mające wpływ na ich realizację. W dokumencie znajdują się informacje na temat:
- nazwy produktu ubezpieczeniowego i firmy, która realizuje usługę,
- rodzaju ubezpieczenia,
- przedmiotu ubezpieczenia,
- elementów nieobjętych ubezpieczeniem,
- ograniczeń wykonania usługi,
- zobowiązań klienta (tzn. wysokość i sposób płatności),
- terminów obowiązywania umowy,
- możliwości odstąpienia od umowy.
Inne ważne terminy, na które należy zwrócić uwagę podczas podpisywania umowy to:
- polisa ubezpieczeniowa, czyli potwierdzenie zawarcia umowy;
- OWU, czyli ogólne warunki ubezpieczenia – przepisy prawne, jakie mają zastosowanie do ubezpieczeń danego rodzaju;
- suma ubezpieczenia – czyli kwota maksymalna, jaką klient może otrzymać w razie zdarzenia.
Produkt ubezpieczeniowy a zakup innych towarów
Zakup polisy ubezpieczeniowej w przypadku zakupu towarów, na przykład, gdy oferuje ją sprzedawca sprzętu RTV, nie jest obowiązkowy. To oznacza, że klient, który dokonał zakupu i nie chce skorzystać z oferty sklepu, ponieważ wie, że może znaleźć korzystniejszą opcję, nie musi tego zakupu dokonywać. Może samodzielnie wybrać ofertę innego zakładu ubezpieczeniowego, które przebije ofertę sklepu.
W Polsce produkty ubezpieczeniowe nie są jeszcze na tyle popularne, co za granicami naszego kraju. Warto zatem wiedzieć czym jest taki produkt i na co zwrócić uwagę podczas jego zakupu. W wielu sytuacjach okazuje się to korzystne, ponieważ nigdy nie możemy być pewni, czy tym razem wypadek nie przytrafi się właśnie nam.
Czytaj też:
Lokata długoterminowa - co to jest