Podróżowanie jest nieodłącznym elementem życia wielu osób. Bez względu jednak na to, czy podróżujemy sporadycznie, czy też regularnie korzystamy ze środków transportu, ważne jest, aby zna
swoje prawa, które przysługują nam, gdy jesteśmy pasażerami. Prawa te zapewniają bowiem ochronę w przypadku bardzo różnych sytuacji, takich jak overbooking, opóźnienia, anulacje, wypadki, czy zgubiony bagaż.
Prawa pasażerów linii lotniczych
W Unii Europejskiej prawa pasażerów linii lotniczych regulowane są przez rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady UE nr 261/2004. Zgodnie z tym dokumentem pasażerowie chronieni są, jeśli lot rozpoczyna się lub kończy na terenie UE, Norwegii, Islandii, Liechtensteinu lub Szwajcarii. Na czym polega ta ochrona?
Przede wszystkim na tym, że przewoźnicy lotniczy mają obowiązek informowania pasażerów o należących się im uprawnieniach. Jeżeli więc odmówiono Ci wejścia na pokład (np. przez szeroko stosowany overbooking, a więc sprzedaż większej liczby biletów, niż miejsc w samolocie), odwołano lot lub opóźnił się on o co najmniej 2 godziny, przewoźnik powinien wręczyć Ci dokładną, pisemną informację o przysługującej Ci pomocy i odszkodowaniu.
Przewoźnik ma także obowiązek poszukać dla Ciebie alternatywnych połączeń, które pozwolą Ci dotrzeć do miejsca docelowego jak najszybciej. Linia lotnicza zobowiązana jest również do sprawowania nad pasażerami zdefiniowanej opieki, polegającej na:
- Zapewnieniu posiłków i napojów w ilościach adekwatnych do czasu oczekiwania,
- Zapewnieniu noclegu dla sytuacji tego wymagających (np. lotu przełożonego na kolejny dzień),
- Możliwości skorzystania z telefonu i innych środków komunikacji.
W przypadku odmowy wejścia na pokład samolotu, opóźnienia lotu o minimalną zdefiniowaną i podaną poniżej liczbę godzin lub jego zupełnego odwołania, pasażerom przysługuje odszkodowanie w wysokości:
- 250 euro dla wszystkich lotów o długości do 1 500 kilometrów (opóźnienie wynoszące co najmniej dwie godziny),
- 400 euro dla wszystkich lotów wewnątrzwspólnotowych dłuższych niż 1 500 kilometrów i wszystkich innych lotów o długości od 1 500 do 3 500 kilometrów (opóźnienie wynoszące minimum trzy godziny),
- 600 euro dla wszystkich innych lotów (opóźnienie wynoszące co najmniej cztery godziny).
Linie lotnicze pociągnięte mogą zostać również do odpowiedzialności za szkody powstałe w wyniku opóźnień, uszkodzeń i utraty bagażu, a także śmierci lub obrażeń poniesionych w wypadkach lotniczych.
Prawa pasażerów kolei
Nie tylko pasażerowie linii lotniczych korzystają jednak z szerokiego parasola ochronnego. Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady UE nr 1371/2007 również pasażerom kolei daje jasno zdefiniowane prawa. Do praw tych należą m.in.:
- Prawo do kompleksowej informacji od spółki kolejowej w czasie trwania podróży,
- Prawo do zgłoszenia uwag, skarg i wniosków do spółki kolejowej,
- Pomoc w podróży osobom z niepełnosprawnością oraz osobom o ograniczonej możliwości poruszania się (pomoc ta obejmuje wsiadanie i wysiadanie z pociągu, wniesienie i wyniesienie bagażu, a także poruszanie się w obrębie dworca),
- Prawo do decyzji o bezpłatnym powrocie do miejsca wyjazdu oraz zwrocie kosztów biletu lub bezpłatnej zmianie trasy, w razie opóźnienia przyjazdu pociągu, do miejsca przeznaczenia, przekraczającego 60 minut,
- Prawo do odszkodowania za opóźnienie pociągu w wysokości minimum:
- 25 proc. ceny biletu dla opóźnień wynoszących od 60 do 119 minut,
- 50 proc. ceny biletu dla opóźnień wynoszących co najmniej 120 minut.
Dodatkowo należy przypomnieć, że w Polsce istnieje instytucja Rzecznika Praw Pasażera Kolei, który działa przy Prezesie Urzędu Transportu Kolejowego i który jest bezstronnym podmiotem prowadzącym postępowania polubowne pomiędzy niezadowolonymi pasażerami kolei a poszczególnymi przewoźnikami.
Prawa pasażerów autobusów i autokarów
Przepisy unijne (rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady UE nr 181/2011) zapewniają także ochronę pasażerom autobusów i autokarów, których podróż zaczyna lub kończy się w kraju Unii Europejskiej. Przepisy te dotyczą jednak głównie przewozów regularnych i dalekobieżnych (a więc takich, których zaplanowana długość trasy wynosi co najmniej 250 km).
Jakie są najważniejsze prawa pasażerów autobusów i autokarów w tego rodzaju przewozach?
- Prawo do informacji w czasie trwania podróży,
- Prawo do odszkodowania i pomocy w razie wypadku,
- Prawo do decyzji o kontynuowaniu podróży zmienioną trasą lub zwrotu kosztów podróży w razie overbookingu, odwołania lub opóźnienia przejazdu o więcej niż 120 minut (brak takiego wyboru ze strony przewoźnika, zaowocuje, przysługującym pasażerom, odszkodowaniem w wysokości 50 proc. ceny biletu),
- Prawo do pomocy w przypadku anulowania lub opóźnienia o więcej niż 90 minut przejazdu dalekobieżnego trwającego ponad 3 godziny (pomoc ta obejmuje przekąski, posiłki, napoje i, w razie konieczności, zakwaterowanie),
- Prawa pomocy dla osób niepełnosprawnych i osób o ograniczonej sprawności ruchowej.
Czytaj też:
Opóźniony lub odwołany lot? Możesz dostać nawet 600 euro odszkodowania!Czytaj też:
Chcesz ponarzekać na pociągi, a brakuje słuchaczy? Nowy pomysł PKP cię zachwyci