Usługi oferowane przez banki to podstawa funkcjonowania zarówno przedsiębiorstw, jak i osób prywatnych. Banki pozwalają bowiem na łatwe regulowanie płatności, efektywne oszczędzanie zarobionego kapitału, a także pozyskanie środków na określone cele, dzięki kredytom i pożyczkom. Stabilność systemu bankowego jest więc kluczowa dla całej krajowej gospodarki, a także szerokiego systemu międzynarodowego. Na jej straży stać mają przepisy prawa bankowego.
Prawo bankowe – czyli co?
Mając na względzie ważność sektora finansowego dla całej krajowej gospodarki i jej otoczenia międzynarodowego, funkcjonować muszą przepisy, które bankowość regulują. Przepisy bankowe w Polsce reguluje przede wszystkim Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe, która oprócz oczywistych regulacji związanych z funkcjonowaniem instytucji finansowych, ich szczególnych obowiązków i uprawnień, opisuje także relacje tych instytucji z innymi podmiotami, w tym również z klientami.
Przepisy dotyczące bankowości znajdziemy jednak także w wielu innych aktach prawnych. Z perspektywy klienta istotne będą m.in. Ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi, czy Ustawa z dnia 5 sierpnia 2015 r. o rozpatrywaniu reklamacji przez podmioty rynku finansowego i o Rzeczniku Finansowym. Bardzo ważne są również regulacje o pożyczkach i kredytach, czy Bankowym Funduszu Gwarancyjnym.
Przepisów jest bardzo dużo. Poniżej prezentujemy tylko niektóre z tych, które mają bezpośrednie znaczenie i wpływ na klientów indywidualnych.
Tajemnica bankowa
Bank, jego pracownicy i współpracownicy zobowiązani są do zachowania w tajemnicy wszelkich informacji pozyskanych w związku z realizacją czynności bankowych, a także w trakcie negocjacji oraz zawierania i realizacji umów. Bank musi więc zachować w tajemnicy pozyskane informacje, nawet jeżeli ostatecznie nie została zawarta umowa. Obowiązek ten rozciąga się na nieokreślony czas i może zostać uchylony tylko w ściśle określonych sytuacjach, poprzez przekazanie informacji bardzo konkretnym podmiotom, takim jak sąd, prokurator, komornik, szef Krajowej Administracji Skarbowej, KNF, czy UOKiK (np. w związku z toczącym się wobec klienta postępowaniem).
Obowiązki informacyjne banku
Prawo bankowe nakłada na banki liczne obowiązki. Znajdują się wśród nich także, bardzo ważne z perspektywy klientów, obowiązki informacyjne. Banki udostępniać więc muszą dane, takie jak:
- Informacje o stosowanych stawkach oprocentowania środków na rachunkach bankowych, a także kredytów i pożyczek;
- Stawki prowizji i wysokości pobieranych opłat;
- Terminy kapitalizacji odsetek;
- Stosowane kursy walutowe;
- Bilanse i sprawozdania z badania za ostatni okres podlegający badaniu.
Wiedząc o tym, że takie dane na temat konkretnych instytucji finansowych są dostępne, jako klienci możemy wybierać znacznie bardziej świadomie gdzie i na jakich zasadach najlepiej ulokować swoje pieniądze lub skąd pozyskać nowe.
Koniecznie pamiętaj też, że jako klient banku masz prawo do pełnej i rzetelnej informacji dotyczącej wszystkich oferowanych przez bank usług, sposobu ich działania, a także pobieranych opłat i prowizji. Jeżeli masz wątpliwość, gdzie znajdziesz tego typu informacje, o pomoc w ich uzyskaniu zawsze możesz poprosić pracownika banku.
Reklamacja
Jeżeli czujesz, że w związku z relacją z bankiem zostałeś w jakikolwiek sposób poszkodowany, możesz złożyć stosowną reklamację. Reklamacja powinna przyjąć formę pisemną, a jej podstawą powinna być Ustawa z dnia 5 sierpnia 2015 r. o rozpatrywaniu reklamacji przez podmioty rynku finansowego i o Rzeczniku Finansowym.
Rzecznik Finansowy
Ten sam akt prawny jest fundamentem innej, mogącej się przydać klientom, instytucji, którą jest Rzecznik Finansowy. Rzecznik Finansowy to organ, który wyrównywać ma nierówne szanse w potencjalnie mogącym wystąpić sporze na linii klient – instytucja finansowa. Jeżeli więc bank odrzucił Twoją reklamację, możesz zwrócić się do Rzecznika Finansowego z prośbą o pomoc w walce o swoje prawa. We wniosku o interwencję koniecznie opisz całą sytuację, wszystkie swoje zastrzeżenia do instytucji finansowej i oczekiwany sposób załatwienia sprawy.
Bankowy Fundusz Gwarancyjny
Zgromadzone na lokatach i kontach bankowych pieniądze są bezpieczne dzięki Bankowemu Funduszowi Gwarancyjnemu. BFG to instytucja, która stoi na straży stabilności systemu finansowego w Polsce, gwarantując depozyty w bankach komercyjnych, spółdzielczych, SKOK-ach oraz oddziałach banków zagranicznych. To dzięki temu organowi, w razie upadłości wymienionych instytucji finansowych, nasze pieniądze są chronione aż do kwoty sięgającej 100 000 euro (a nawet 200 000 euro w szczególnych przypadkach dotyczących środków pochodzących np. ze sprzedaży mieszkania, nabycia spadku, podziału majątku, czy wypłaty ubezpieczenia na życie).
Czytaj też:
Banki bez szans z frankowiczami. Kredytobiorcy wygrywają prawie wszystkie sprawyCzytaj też:
Lokaty na rok. Już tylko jeden bank proponuje 8 proc.