Prawo do bezpłatnych świadczeń medycznych w ramach Narodowego Funduszu Zdrowia nie jest bezterminowe. Zazwyczaj wygasa ono po 30 dniach od utraty obowiązku ubezpieczenia zdrowotnego. Dotyczy to m.in. osób, które zakończyły stosunek pracy, zamknęły działalność gospodarczą lub przebywają na urlopie bezpłatnym. W takiej sytuacji każda wizyta u lekarza czy zabieg muszą być opłacone z własnej kieszeni.
Wyjątki
Wyjątki dotyczą m.in. absolwentów szkół i uczelni – po zakończeniu nauki zachowują prawo do darmowej opieki jeszcze przez kilka miesięcy. Uczniowie szkół średnich mają zabezpieczenie na 6 miesięcy, a studenci i doktoranci – na 4 miesiące. Osoby z zawieszonym prawem do renty socjalnej mogą korzystać ze świadczeń przez 90 dni od ustania ubezpieczenia.
Dostęp do informacji o statusie ubezpieczenia umożliwia system eWUŚ, z którego korzystają również lekarze i przychodnie. Dzięki temu można łatwo sprawdzić, czy pacjent jest uprawniony do darmowych świadczeń.
Jak odzyskać ubezpieczenie?
Utracone prawo można odzyskać, wykupując dobrowolne ubezpieczenie zdrowotne w NFZ. Aby to zrobić, trzeba zgłosić się do oddziału funduszu, wypełnić wniosek, podpisać umowę i dostarczyć dokument potwierdzający ostatni okres ubezpieczenia – np. zaświadczenie z zakładu pracy lub potwierdzenie opłacenia składki. Kolejnym krokiem jest zgłoszenie się do ZUS z drukami ZZA i ZCNA, jeśli do ubezpieczenia mają być zgłoszeni członkowie rodziny.
Jeśli przerwa w opłacaniu składek trwała dłużej niż 3 miesiące, NFZ naliczy dodatkową opłatę. Jej wysokość zależy od długości przerwy – od 20 proc. podstawy wymiaru składki (do roku przerwy) aż do 200 proc. (przerwa powyżej 10 lat). Dyrektor oddziału NFZ może jednak – na wniosek zainteresowanego – rozłożyć opłatę na raty lub z niej zrezygnować.
Podstawą wymiaru składki przy dobrowolnym ubezpieczeniu jest deklarowany dochód, nie niższy niż średnie wynagrodzenie w sektorze przedsiębiorstw ogłaszane przez GUS. Dla niektórych grup, m.in. wolontariuszy czy zagranicznych studentów, podstawy wymiaru są określone odrębnie.
Nowe przepisy przypominają, że brak ciągłości w ubezpieczeniu zdrowotnym oznacza realne ryzyko ponoszenia pełnych kosztów leczenia. Warto więc kontrolować swój status w eWUŚ i w razie potrzeby jak najszybciej wykupić dobrowolne ubezpieczenie.
Czytaj też:
ZUS wypłaca nowe świadczenie. Do seniorów trafiło prawie 3 mld złCzytaj też:
Brak OC coraz droższy. Kierowcy płacą miliony złotych kar