W tym roku minęło 20 lat od wprowadzenia podatku od zysków kapitałowych. Tzw. podatek Belki został wprowadzony w 2002 roku przez gabinet Leszka Millera, a jego inicjatorem był ówczesny wicepremier, minister finansów Marek Belka. Przez pierwsze dwa lata podatek był obowiązkowy dla zysków od depozytów bankowych i wynosił wtedy 20 proc. W 2004 roku obniżono podatek do 19 proc., ale objęto nim także zyski pochodzące z inwestycji w papiery wartościowe, czyli tzw. dochody kapitałowe.
W ciągu tych 20 lat funkcjonowania podatku, co jakiś czas powracała dyskusja nad jego likwidacją. Na dyskusjach się jednak kończyło, podatek przetrwał siedem rządów, czterech prezydentów i czterech prezesów Narodowego Banku Polskiego (w tym samego Belkę). Ostatnio wniosek o zawieszenie podatku Belki złożyła Polska 2050, zaś w ankiecie przeprowadzonej przez dziennik „Rzeczpospolita” 12 z 26 ekonomistów uważa, że zniesienie lub czasowe zawieszenie podatku to dobry pomysł na walkę z inflacją.
O opór przed wprowadzeniem jakichkolwiek modyfikacji dotyczących podatku pytana jest w wywiadzie dla Business Insider Polska Katarzyna Szwarc, pełnomocniczka Ministra Finansów ds. Strategii Rozwoju Rynku Kapitałowego. – Mamy jeden z najniższych podatków od zysków kapitałowych w Europie. Nasze 19 proc. to dużo mniej niż opodatkowanie w takich krajach jak Niemcy, Francja, Hiszpania, Wielka Brytania, nie mówiąc już o Danii, gdzie taki podatek wynosi 42 proc. – zwraca uwagę Szwarc.
– W Unii Europejskiej właściwie tylko Belgia nie ma podatku od zysków kapitałowych. Są jeszcze kraje, w których jest on wkomponowany w inne podatki dochodowe. Widać więc, że jest on czymś naturalnym i stąd właśnie bierze się opór przed głosami, które pojawiają się od lat, żeby podatek od zysków kapitałowych zlikwidować czy jeszcze obniżyć – dodaje.
Propozycja zmian w podatku Belki
Szwarc podkreśla jednak, że Ministerstwo Finansów jest otwarte na sugestie dotyczącego tego, jak podatek Belki powinien być skonstruowany i przedstawia jedną z propozycji. – Uważam, że powinniśmy zacząć dyskusję, czy podatek od zysków kapitałowych nie powinien w przyszłości być progresywny. Obecnie jest tak, że Kowalski oszczędzający kilkaset złotych w banku i zyskujący na oprocentowaniu płaci tyle samo podatku co inwestor, który lokuje setki tysięcy np. na giełdzie. Tutaj jest pole do dyskusji o tym, czy podatek nie powinien być zmieniony i różny w zależności od tego, kto go płaci i w co inwestuje – mówi pełnomocniczka Ministra Finansów ds. Strategii Rozwoju Rynku Kapitałowego.
W wywiadzie dla Business Insider Polska Szwarc odnosi się do propozycji, by z podatku Belki uwolnić lokaty, a pozostawić go na rynku kapitałowym. – Tyle że aktywność obywateli jako inwestorów klasyfikuje się dziś na jednym z najniższych poziomów. Jeżeli już oszczędzamy, to głównie odkładamy pieniądze na koncie w banku, kupujemy nieruchomości lub wchodzimy w bardzo ryzykowne aktywa typu kryptowaluty. Zwolnienie lokat i uatrakcyjnienie ich w porównaniu z rynkiem kapitałowym spowodowałoby dodatkowe zmniejszenie zachęt do inwestowania i stało w sprzeczności z tym, co próbujemy w MF robić – tłumaczy Szwarc.
Czytaj też:
Podatek od lokaty w Polsce – ile wynosi tzw. podatek Belki?