Ministerstwo Finansów rozważa wprowadzenie nowego narzędzia, które ma ułatwić życie przedsiębiorcom rozliczającym się ryczałtem. Resort chce, by powstała wiążąca informacja statystyczna (WIS-stat) – dokument rozstrzygający, jak prawidłowo przyporządkować usługi do klasyfikacji PKWiU na potrzeby podatków dochodowych.
Nowe rozwiązanie miałoby być odpowiednikiem znanych już z VAT wiążących informacji stawkowych (WIS), które zapewniają podatnikom ochronę i jednolitą praktykę organów skarbowych. Jak poinformował wiceminister finansów Jarosław Neneman w odpowiedzi na interpelację poselską nr 11774 z 7 października 2025 r., resort analizuje możliwość wdrożenia takiego mechanizmu również w zakresie ryczałtu i podatków dochodowych.
– Obecnie przedsiębiorcy próbują ustalić odpowiednią stawkę za pośrednictwem indywidualnej interpretacji. Aby lepiej opisać stan faktyczny we wniosku o interpretację, sięgają po opinię klasyfikacyjną z Ośrodka Klasyfikacji i Nomenklatur US w Łodzi. Taka opinia nie ma mocy wiążącej, bywa wydawana w wariantach i zwłaszcza w okresie „Polskiego Ładu” – wiązała się z długimi terminami. Według informacji GUS sytuacja poprawiła się i przeciętny czas rozpatrywania to dziś około trzy miesiące, jednak nadal brak jest formalnej ochrony dla podatnika – zauważa Piotr Juszczyk, Główny Doradca Podatkowy inFakt.
Problemy z PKWiU w branży IT
Problemy z prawidłową klasyfikacją usług szczególnie mocno dotykają branżę IT. Fiskus coraz częściej kwestionuje kody PKWiU wskazywane przez przedsiębiorców, co prowadzi do niepewności i sporów interpretacyjnych.
– W przypadku branży informatycznej najczęściej 8,5 proc. albo 12 proc., ale zdarza się też 15 proc. Od 2022 r. linia organów podatkowych jest wyraźnie bardziej restrykcyjna wobec usług „związanych z oprogramowaniem”, co skłania fiskusa do kwestionowania 8,5 proc. i kierowania podatników ku 12 proc., nierzadko po kontrolach. To generuje ryzyko dopłat podatku i odsetek, a spory niejednokrotnie powstają o to, „co jest czym” – wyjaśnia Juszczyk.
PKWiU to nie tylko problem IT
Niepewność dotycząca klasyfikacji PKWiU nie ogranicza się wyłącznie do branży informatycznej. Wielu przedsiębiorców działających w modelu B2B również ma trudności z przypisaniem właściwego kodu i określeniem odpowiedniej stawki ryczałtu.
– W pozostałych przypadkach najczęściej mamy do czynienia z tym, czy stawka 8,5 proc. czy 15 proc. – zauważa Juszczyk.
Ekspert podkreśla, że różnica między tymi stawkami może mieć poważne skutki finansowe.
– W przypadku ryczałtu opodatkowany jest zawsze przychód i jeśli rocznie przedsiębiorca osiąga przychód na poziomie 150 tys. zł, to przy stawce 8,5 proc. zapłaci podatek w wysokości 12 750 zł. Przy stawce 15 proc. byłoby to 22 500 zł. Po kontroli trzyletniej nagła dopłata może wynieść ponad 29 250 zł plus odsetki – zauważa ekspert.
Czytaj też:
To uderzy w przedsiębiorców. O tyle wzrośnie ZUS w przyszłym roku
Ekspert: „Zamiast klasyfikacyjnej ruletki jednoznaczne rozstrzygnięcie”
Nowy instrument miałby przenieść odpowiedzialność za klasyfikację z przedsiębiorcy na organ podatkowy i nadawać wydanemu rozstrzygnięciu moc wiążącą, podobnie jak ma to miejsce w VAT. W praktyce oznaczałoby to, że podatnik uzyskałby pewność co do stawki ryczałtu jeszcze przed rozliczeniem, a organy skarbowe byłyby zobowiązane stosować wydaną decyzję. System taki od lat funkcjonuje w VAT, ułatwiając dobór właściwej stawki i porządkując spory interpretacyjne.
– W mojej ocenie to realny zastrzyk pewności prawa dla MŚP. Zamiast klasyfikacyjnej ruletki przedsiębiorca dostałby jednoznaczne, wiążące rozstrzygnięcie i mógłby bezpiecznie dobrać stawkę ryczałtu. Doświadczenia z WIS w VAT pokazują, że system da się zorganizować sprawnie i płynąca ochrona jest tym czego oczekują przedsiębiorcy jak i księgowi – stwierdza Juszczyk.
Ekspert podkreśla, że wprowadzenie WIS-stat z pewnością ograniczyłoby liczbę sporów, skróciło ścieżki decyzyjne i zwiększyło zgodność rozliczeń, eliminując nadpłaty i niedopłaty wynikające z niepewności klasyfikacyjnej.
– Jeśli MF doprowadzi projekt do końca, będzie to jedna z najbardziej praktycznych zmian „tu i teraz” dla setek tysięcy przedsiębiorców rozliczających się ryczałtem. A liczba przedsiębiorców na ryczałcie stale rośnie, obecnie jest ich około 1,2 mln – zauważa ekspert.
Czytaj też:
Rewolucja w działalności nierejestrowanej. KSeF wymusza zmianyCzytaj też:
ZUS konfiskuje składki emerytalne? Przepadają setki tysięcy złotych