Średnie godzinowe wynagrodzenie brutto mężczyzn w Unii Europejskiej jest o 12,7 proc. wyższe niż w przypadku kobiet zatrudnionych na tym samym stanowisku. Polski Instytut Ekonomiczny szacuje, że w naszym kraju różnica ta wynosi 4,5 proc. Dla porządku dodajmy, że to różnica między średnimi godzinowymi wynagrodzeniami kobiet i mężczyzn, obliczona na podstawie wynagrodzeń wypłacanych bezpośrednio pracownikom przed odliczeniem podatku dochodowego i składek na ubezpieczenie społeczne.
Luka płacowa. Mężczyźni zarabiają więcej
To nie jedyny sposób liczenia luki wynagrodzeń. Ekonomiści wyróżniają również kategorią o nazwie skorygowana luka płacowa, która ma porównywać pensje na analogicznych stanowiskach, uwzględniając czynniki wpływające na wynagrodzenie, takie jak stanowisko, wiek, poziom wykształcenia i doświadczenie zawodowe. W Polsce skorygowana luka płacowa wynosi 10,4 proc.
A dlaczego piszemy o tym właśnie dziś? Jesteśmy w przededniu dnia, w którym kobiety symbolicznie przestają otrzymywać wynagrodzenie w porównaniu z mężczyznami, nazywany jest Europejskim Dniem Równej Płacy. W tym roku przypada 15 listopada.
Z opublikowanego w październiku badania GUS nt. struktury wynagrodzeń według zawodów wynika, że trzema sektorami, w których przewaga płacowa mężczyzn jest największa, są finanse i ubezpieczenia, pozostałe usługi oraz informacja i komunikacja (ICT). Przeciętne miesięczne wynagrodzenie brutto mężczyzn jest tam o ponad jedną trzecią wyższe od wynagrodzenia kobiet.
Luka płacowa pogłębia się
Przewaga ta się nie zmniejsza – przeciwnie, w ciągu ostatnich dwóch lat pogłębiła się. Przeciętne miesięczne wynagrodzenie brutto Polaków (7,6 tys. zł) było w październiku minionego roku o 17,6 proc. wyższe od mediany miesięcznej płacy Polek (6,4 tys. zł). Różnica była więc o 3 pkt proc. większa niż w poprzedniej edycji badania, dwa lata wcześniej, gdy wynosiła 14,6 proc. Takie same wnioski dotyczą przeciętnego godzinowego wynagrodzenia, które u mężczyzn było jesienią ub.r. wyższe o 12,1 proc. od przeciętnego godzinowego wynagrodzenia kobiet, podczas gdy w 2020 r. ta różnica wnosiła 8,9 proc.
Różnice w wynagrodzeniach mogły „podbić” dwa czynniki, które bardzo dały się nam we znaki w ostatnich kwartałach: pandemia i inflacja.
– Luki płacowe pogłębiają się w okresach wysokiej inflacji, gdy wynagrodzenia w „męskich” zawodach rosną szybciej – powiedział w rozmowie z „Rzeczpospolitą” Krzysztof Gugała, dyrektor w firmie doradczej WTW.
Nagroda Nobla za badanie sytuacji kobiet
Różne aspekty obecności kobiet na rynku pracy – a także nierówności zarobkowych – badała laureatka tegorocznej Nagrody Nobla Claudia Goldin z Uniwersytetu Harvarda.
„Tegoroczna laureatka w dziedzinie nauk ekonomicznych, Claudia Goldin, przedstawiła pierwszy kompleksowy opis zarobków kobiet i ich udziału w rynku pracy na przestrzeni wieków. Jej badania ujawniają przyczyny zmian, a także główne źródła utrzymującej się różnicy między płciami”, – podkreślono w oficjalnym oświadczeniu uzasadniającym decyzję o przyznaniu nagrody.
Na podstawie danych obejmujących aż 200 lat badaczka dowiodła, że kobiety są zdecydowanie niedostatecznie reprezentowane na globalnym rynku pracy, a kiedy pracują, zarabiają mniej niż mężczyźni. Wykazała, że większość różnic w zarobkach między mężczyznami i kobietami wykonującymi ten sam zawód powstaje głównie wtedy, gdy pojawiają dzieci. „Warto podkreślić, że oboje tracą. Mężczyźni rezygnują z czasu spędzanego z rodziną, a kobiety często rezygnują z kariery” – napisała w zeszłym roku na blogu Social Science Bites Goldin.
Czytaj też:
Zapomnij o podwyżce. Coraz więcej firm zmienia strategię w kwestii wynagrodzeńCzytaj też:
Pracodawcy narzekają na brak pracowników. I oferują najniższe stawki wynagrodzeń