Co różni polski rynek rolny od rynków zachodnich? Czy sądzi Pan, że jesteśmy w tym samym miejscu?
Andrej Sarnatsky: Polski rynek rolny nie różni się aż tak istotnie od rynków zachodnich. Oczywiście są odmienne aspekty. Polskę w przeciwieństwie do innych krajów, cechuje bardzo duże zróżnicowanie upraw. Na polskich polach spotkamy nie tylko zboża, rzepak i kukurydzę, ale też buraki cukrowe, ziemniaki i wiele różnych gatunków warzyw. Bardzo specyficzne dla Polski są uprawy sadownicze, zwłaszcza owoców miękkich, takich jak maliny, truskawki czy też borówki. Należy też pamiętać, że Polska jest największym producentem jabłek w Europie.
Drugi obszar, który wyróżnia polskie rolnictwo, to duże zróżnicowanie struktury gospodarstw. Z jednej strony jest to duże wyzwanie, ale z drugiej – stanowi o bogactwie i bioróżnorodności. Polska to nie jest kraj jednej czy kilku wiodących upraw, mamy tu do czynienia z dużym zróżnicowaniem w tym zakresie.
Jakie jeszcze różnice przychodzą Panu do głowy?
Kolejną rzeczą, która odróżnia Polskę od większości krajów europejskich, są stosunkowo słaba jakość gleby oraz bardzo trudne warunki meteorologiczne. Niski poziom opadów, częste susze czy przymrozki to dodatkowe czynniki powodujące, że gospodarowanie jest dużym wyzwaniem.
Uważam, że Polska potrafiła się jednak dostosować do tych warunków. Trudności udało się przekuć w sukces. Produkowane np. warzywa są popularne nie tylko w Polsce, ale także poza nią. Jabłka czy borówki docierają do bardzo odległych krajów i cieszą się tam uznaniem. Nawet na rynku zbóż Polska stała się eksporterem.
Warto zauważyć, że polski rynek rolny staje przed wyzwaniem związanym z koniecznością modernizacji i wykorzystania nowych technologii co już dzieje się w krajach zachodnich. Wprowadzenie nowoczesnych metod produkcji, automatyzacji i innowacyjnych rozwiązań może przyczynić się do zwiększenia wydajności, jakości produktów i konkurencyjności polskiego rolnictwa.
Jakie wyzwania i obowiązki stawia Europejski Zielony Ład przed krajowym rolnictwem?
Rolnictwo stoi przed wieloma wyzwaniami związanymi z efektywną produkcją rolną, takimi jak malejące zasoby naturalne Ziemi, zmiany klimatyczne i konieczność zapewnienia bezpieczeństwa żywnościowego. „Europejski Zielony Ład” wprowadza nowe wymagania i wyzwania, które muszą być spełnione w sytuacji ograniczonego dostępu do surowców, żyznej gleby i wody. Aby osiągnąć redukcję śladu środowiskowego i klimatycznego oraz wzmocnić odporność unijnego systemu żywnościowego, konieczne jest podjęcie działań w kierunku zrównoważonego rolnictwa i produkcji.
Mają temu służyć:
- „Strategia od pola do stołu"
- "Strategia ds. bioróżnorodności"
- "Strategia na rzecz rolnictwa ekologicznego"
- zrównoważone stosowanie środków ochrony roślin.
Rok 2023 minął nam pod hasłem projektu rozporządzenia SUR (Regulation on the Sustainable Use of Plant Protection Products) dotyczącego zrównoważonego stosowania środków ochrony roślin, który w swojej pierwotnej wersji nakładał na rolników obowiązek redukcji stosowania środków ochrony roślin, jak również nawozów. W listopadzie ubiegłego roku PE odrzucił wniosek KE, co jednak nie oznacza, że nowe propozycje nie pojawią się być może podczas przyszłej kadencji PE.
W styczniu 2024 r. Ursula Von der Leyen zainicjowała strategiczny dialog nt. przyszłości rolnictwa.
To prawda, powołała do tego nawet specjalne forum. Dyskusje mają dotyczyć zapewnienia odpowiedniego poziomu życia rolników i społeczności wiejskich, wsparcia dla ich działalności, wykorzystania potencjału innowacji i nowych technologii, promowania pomyślnej przyszłości systemu żywnościowego Unii w konkurencyjnym świecie. Wnioski i wyniki dyskusji mają być prezentowane Parlamentowi i Radzie UE.
Pierwsze półrocze bieżącego roku to etap prezydencji belgijskiej w Radzie UE. Prezydencja belgijska kontynuuje dyskusję nt. projektu Rozporządzenia ws. nowych technik genomowych (NGT), który został przygotowany przez Komisję Europejską i opublikowany 5 lipca 2023r. Przed rolnictwem stoi szereg wyzwań, zwłaszcza w kontekście zmieniających się warunków klimatycznych, ograniczonej dostępności środków ochrony roślin, nawozów i zasobów wodnych, konieczności sprostania konkurencji, a jednocześnie zapewnienia zrównoważonego rozwoju, zgodnie ze Strategią unijną „Od pola do stołu” i Europejskim Zielonym Ładem. Nowe techniki genomowe (NGT) są wskazywane jako potencjalne narzędzie, które może znacząco pomóc w sprostaniu tym wyzwaniom w stosunkowo krótkim czasie.
Co jest ważne w procesie tworzenia rozwiązań legislacyjnych, tak by nie dochodziło do przeregulowania dla przemysłu i rolników?
Kluczowe znaczenie ma aktywny dialog z administracją oraz ze środowiskiem branżowym umożliwiający wymianę wiedzy, doświadczeń i omówienie istniejących i przyszłych rozwiązań technologicznych. Mając to na uwadze, w lutym bieżącego roku zorganizowaliśmy debatę, podczas której dogłębnie przedyskutowaliśmy temat wymagań postawionych nam przez Europejski Zielony Ład z przedstawicielami naszych krajowych stowarzyszeń.
Zgodziliśmy się, że założenia te są w swej istocie słuszne, jednakże wymagają rewizji pod kątem sytuacji społeczno-gospodarczej, w której obecnie się znajdujemy, jak również dostosowania tych zapisów do możliwości krajów członkowskich. Zakres stosowania środków ochrony roślin różni się bowiem w poszczególnych krajach unijnych, w zależności od wielkości kraju, od zakresu produkcji rolnej i wielu innych czynników, które mają na to wpływ.
Jednym z tematów dyskusji były innowacje, które są niezbędne do tego, aby rolnictwo stało się zrównoważone, aby było możliwe osiągnięcie celów redukcyjnych. Musimy pamiętać, że są to procesy długotrwałe wymagające odpowiedniego wsparcia, jednakże umożliwiające zachowanie efektywnej produkcji rolnej zapewniającej bezpieczeństwo żywnościowe, przy jednoczesnej ochronie środowiska.
Jakie są najnowsze innowacje BASF w dziedzinie ochrony roślin, które przyczyniły się do różnicy w sposobie gospodarowania w Polsce? Z jakich produktów BASF jest najbardziej dumny i czy w najbliższej przyszłości możemy spodziewać się kolejnych nowych rozwiązań dla rolników?
BASF Agro ze szczególną dbałością opracowuje każdy produkt, który oferuje swoim klientom. Od wielu lat dostarczamy producentom rolnym pewne i skuteczne rozwiązania. Nasze portfolio w chwili obecnej opiera się na szerokiej gamie fungicydów do ochrony zbóż w systemie ochrony premium jak również tym ekonomicznym. Oferujemy technologię dla producentów rzepaku, począwszy od nasion marki InVigor poprzez herbicydy jesienne i dobrze już znane rolnikom fungicydy z funkcją regulatora wzrostu. Nie można zapomnieć o szerokim portfolio do ochrony upraw specjalnych czyli sadów i warzyw.
Niemniej jednak w ostatnim sezonie wiosennym z ogromnym sukcesem wprowadziliśmy aż cztery nowe produkty, z których jesteśmy szczególnie dumni. Są to dwa fungicydy do ochrony zbóż: Revyflex® Plus oraz Daxur®, a także dwa do ochrony rzepaku: Architect® oraz Pictor® Revy. Warto dodać, że rozwijamy też portfolio produktów biologicznych. W tym roku Serifel® uzyskał rejestrację w wielu nowych gatunkach upraw warzywniczych.
Będziemy kontynuować swoje badania i rozwój, dążąc do wprowadzenia kolejnych nowych rozwiązań, które pomogą rolnikom w osiągnięciu lepszych wyników i ochronie środowiska. W niedługiej przyszłości zamierzamy wprowadzić nowe substancje aktywne do zwalczania chwastów w zbożach (w tym biotypów odpornych) oraz rzepaku. Pracujemy również nad wprowadzeniem instektycydu opartego na substancji aktywnej z zupełnie nowej grupy chemicznej.
Czym jest zrównoważone rolnictwo w dzisiejszych czasach?
Zrównoważone rolnictwo to podejście do produkcji żywności i zarządzania zasobami naturalnymi, które ma na celu spełnienie bieżących potrzeb społecznych, ekonomicznych i środowiskowych, jednocześnie chroniąc i zachowując zdolność przyszłych pokoleń do zaspokajania swoich potrzeb.
W dzisiejszych czasach zrównoważone rolnictwo jest szczególnie istotne ze względu na liczne wyzwania, takie jak zmiany klimatyczne, degradacja środowiska, zmniejszanie różnorodności biologicznej i rosnące zapotrzebowanie na żywność. Na przestrzeni ostatnich lat zrównoważone rolnictwo stało się coraz bardziej popularne i istotne na całym świecie. Wiele inicjatyw i programów zostało wprowadzonych, aby promować i wspierać praktyki zrównoważonego rolnictwa. Ogromną rolę w rozwoju rolnictwa zrównowazonego odegrał postęp technologiczny.
Czytaj też:
Komisja Europejska wykłada karty ws. Zielonego Ładu. Miliardy dla Polski, ale są wątpliwości
W ciągu ostatnich lat wprowadzono nowe technologie, takie jak inteligentne systemy nawadniania, precyzyjne rolnictwo, automatyzacja i rozwój zastosowań agrotechnologii. Te innowacje umożliwiają bardziej efektywne wykorzystanie zasobów, minimalizują negatywny wpływ na środowisko i zwiększają wydajność produkcji. Niezwykle ważny jest również wzrost świadomości społecznej na temat zrównoważonego rolnictwa. Konsumenci są coraz bardziej zainteresowani pochodzeniem żywności, metodami produkcji i wpływem rolnictwa na środowisko. To z kolei zmusza producentów i rolników do dostosowania się do tych oczekiwań i stosowania zrównoważonych praktyk.
Czy BASF oferuje rozwiązania wspierające zrównoważone rolnictwo?
W celu wsparcia rolników w osiąganiu równowagi skupiamy się na ciągłym rozwoju naszych technologii. Przykładem może być wprowadzenie na rynek polski produktów opartych na nowoczesnej substancji czynnej o nazwie Revysol®, które pozwalają na uzyskanie wyższych i zdrowszych plonów niezależnie od warunków pogodowych. Innym przykładem naszych działań jest oferta nasion rzepaku, które są bardziej odporne na stres i choroby grzybowe, a jednocześnie charakteryzują się bardzo wysokim plonowaniem.
Od kilku lat w naszym portfolio znajdują się odmiany rzepaku InVigor®, a od tego sezonu oferujemy kolejną z odmian InVigor® 2050, która w doświadczeniach rejestrowych 2022-2023 osiągnęła plony wyższe o 10-13% w stosunku do wzorca. Ponadto cechuje ją wysoki i stabilny plon nasion i tłuszczu, mocny „pakiet zdrowotny”, podwyższona odporność na pękanie łuszczyn i osypywanie się nasion oraz ponadprzeciętna zimotrwałość. Wszystkie te cechy ułatwiają prowadzenie gospodarstw w modelu zrównoważonego rolnictwa.
W jednym z wywiadów powiedział Pan, że w BASF „tworzy się chemię dla zrównoważonej przyszłość". Co Pan przez to rozumie?
Tworzenie chemii dla zrównoważonej przyszłości oznacza dążenie do opracowywania i stosowania rozwiązań chemicznych, które minimalizują negatywny wpływ na środowisko i przynoszą korzyści społeczne. Jest to podejście, które uwzględnia aspekty ekologiczne, społeczne i ekonomiczne, mając na celu zrównoważony rozwój i ochronę środowiska naturalnego. BASF aktywnie działa w kierunku tworzenia chemii dla zrównoważonej przyszłości.
Współpracując z rolnikami i producentami żywności, dział AGRO BASF koncentruje się na opracowywaniu innowacyjnych rozwiązań, które minimalizują wpływ na środowisko, zwiększają skuteczność zastosowanych technologii, poprawiają efektywność produkcji rolniczej oraz zapewniają bezpieczeństwo i jakość żywności. W naszych Centrach Kompetencji zlokalizowanych w całej Polsce testujemy przeróżne kombinacje, tak aby zaproponować rolnikom najlepsze z możliwych rozwiązań. Efektem wieloletniej pracy działu badań i rozwoju są zupełnie nowe substancje czynne.
Mowa tutaj na przykład o wspomnianej wcześniej substancji o nazwie Revysol®, która pozwala na skuteczne zabiegi przeciwgrzybiczne w różnych etapach rozwoju patogenów, co zapewnia szerokie spektrum działania i skuteczność w zwalczaniu chorób grzybowych. Warto zwrócić uwagę, że wprowadzenie nowej substancji czynnej jest niezwykle skomplikowane i czasochłonne, a jego przebieg determinują różne czynniki. Od pomysłu do wprowadzenia nowego produktu na rynek mija zwykle powyżej 10 lat. Musimy zatem pamiętać, aby produkt, który rozwijamy dzisiaj, spełniał obecne, ale również przyszłe kryteria oceny jak również oczekiwania producentów rolnych. Na tym właśnie skupiamy się tworząc chemię dla zrównoważonej przyszłości.
Czytaj też:
Od konia i pługa po techniczną rewolucję. 35 lat zmian w polskim rolnictwieCzytaj też:
50 gigantów z branży rolnej. Bez tych firm nie ma polskiego rolnictwa