Na warszawskiej Woli, na działce otoczonej przez ulice Towarową, Pańską i Miedzianą, powstanie niecodzienny projekt. Będzie się on wyróżniał nie tylko ze względu na to, jak, ale także kto go zaprojektował. Towarowa 22 zeszła bowiem z deski kreślarskiej renomowanej pracowni BIG Architects. W ostatnich dniach miałem okazję porozmawiać z jej założycielem – Bjarke Ingelsem, który wyjaśnił, w jaki sposób podszedł do odtwarzania wolskiego kwartału.
– Często, jeśli chcesz nadać formę nowemu projektowi, wystarczy spojrzeć w historię tego miejsca. Czasem trzeba się cofnąć o dziesięć lat, czasem o 100. Projektując Towarową 22, spojrzeliśmy, jak kształtowała się Warszawa i Wola. Ze względu na zniszczenia II wojny światowej, z tego kwartału zniknęły charakterystyczne, gęste zabudowania mieszkalne. Pomyśleliśmy, że dobrym pomysłem będzie przywrócenie tkanki miejskiej, która została zrujnowana przez wojnę – mówi Bjarke Ingels, szef BIG Architects. – Nowoczesny paradygmat zagospodarowania przestrzennego zawiódł. Otwarte przestrzenie stały się pustymi przestrzeniami. Chcieliśmy więc połączyć historię z nowoczesnością. Zachować intymne uliczki dostępne dla pieszych i gęstą zabudowę z otwartymi, zielonymi przestrzeniami, które będą jednak zaplanowane tak, aby nie świeciły pustkami – dodaje.
Obsesja wysokości
We współczesnej architekturze i planowaniu przestrzeni często wpada się w pułapkę myślenia, że gęstość zabudowy musi równać się budowaniu wieżowców. – Wieżowce nie są w tym kontekście efektywne, chyba że są ekstremalnie wysokie – mówi Ingels. – Chcieliśmy zaproponować nowe podejście do zagęszczenia, które nie polegałby na budowaniu wieżowców, a na odtwarzaniu tkanki miejskiej w europejskim stylu – dodaje architekt.
Czy projekt, który w momencie ukończenia będzie otoczony przez górujące nad miastem wieżowce, nie zostanie przez nie przytłoczony? Czy nie zaginie pośród wysokościowców? – Ludzie mają tendencję do zbyt dużego skupiania się na wysokości. W rzeczywistości większość ludzi patrzy na poziom swojego wzroku. Wieże wyróżniają się, gdy patrzysz na krajobraz miasta, ale gdy jesteś koło budynku, jego wysokość nie ma już takiego znaczenia. Sądzę, że wbrew pozorom – to okoliczne wieżowce zostaną przytłoczone przez ilość zieleni, którą zaoferuje Towarowa 22, oraz zaangażowanie przechodniów – przekonuje Bjarke Ingels.
Galeria:
Towarowa 22
Sprostać założeniom
W Warszawie powstawało wiele imponujących wizualizacji, które zapowiadały się na przełomowe i niecodzienne. Po latach okazywało się, że to najczęściej kolejne nudne budynki, które w żaden sposób nie wzbogacały tkanki miejskiej, a często tworzyły swoiste puste wyspy, które zamiast przyciągać i angażować mieszkańców, tylko ich odstraszały. Co zrobić, aby Towarowa 22, której projekt również wygląda imponująco, nie dołączyła do grona inwestycji nieudanych?
– Możesz mieć najpiękniejsze rysunki i wizualizacje, ale finalnie liczy się to, co faktycznie powstaje. Nasz projekt wyróżniać będzie kilka elementów. Pierwszy z nich to odtworzenie sieci ulic. Dbamy o to, aby stały się one naturalną tkanką miejską. Ważny jest także park, który znajdzie się na dachach części budynków. Projektujemy go tak, aby był dobrze skomunikowany i tętnił życiem. Korzystamy z faktu, że od jednego z narożników będziemy mieli połączenie ze stacją metra. Znajdą się w nim także cztery instytucje kulturalne, które zapewnią przepływ przechodniów. Upewniliśmy się także, że łatwy dostęp do parku będą miały osoby pracujące w biurowej części projektu – tłumaczy założyciel BIG Architects.
Projektanci wzięli pod uwagę istniejącą siatkę ulic otaczających kwartał, na którym powstanie Towarowa 22. Jednym z interesujących elementów jest fakt, że każdy ciąg komunikacyjny, który istnieje obecnie wokół kwartału, zostanie przedłużony wewnątrz projektu. Architekci z BIG chcieli, aby nowa realizacja jak najlepiej wpisała się w tkankę miejską. Przedłużenie ulic i stworzenie deptaków oraz ścieżek rowerowych ma sprawić, że ludzie chętnie będą wykorzystywać nowe ciągi komunikacyjne jako naturalny sposób przemieszczania się po Woli.
Barierą w pełnym zaimplementowaniu tego pomysłu jest ulica Towarowa, na której nie ma przejść dla pieszych i która składa się z dwóch jezdni, pasa zieleni i torowiska tramwajowego. Architekci skupili się więc na zapewnieniu przepływu ludzi z trzech pozostałych stron, w tym głównie od strony Ronda Daszyńskiego, skąd – jak przewidują – przybywać będzie najwięcej osób. Projektanci, zdając sobie sprawę z bariery, którą tworzy Towarowa, zastanawiają się, jak można temu zaradzić. – Rozmawiamy z miastem na temat możliwości stworzenia kładki pieszo-rowerowej nad ulicą Towarową – przyznał Bjarke Ingels.
Polski komponent
Czy zagraniczne studio architektoniczne potrafi stworzyć projekt, który wpisze się w otoczenie? Czy architekci zrozumieją kontekst, który jest niezwykle istotny dla projektowania w dzielnicy tak mocno osadzonej w historii, jak Wola? Te wątpliwości również rozwiał szef studia. Nieco żartobliwie wspomniał, że, mimo że BIG wywodzi się z Danii, to już dawno trudno nazywać je studiem duńskim.
– W BIG Architects pracują ludzie z ponad 40 krajów świata. To, co zauważyłem w ciągu ostatnich lat, to coraz większa ilość niezwykle utalentowanych, świetnie przygotowanych i bardzo ambitnych architektów z Polski. Obecnie, obok Rumunów, Polacy stanowią najsilniejszą reprezentację w naszej firmie. Możemy się więc pochwalić bardzo mocnym polskim komponentem. Myślę, że nie ma obaw co do zrozumienia specyfiki, którą charakteryzuje się projektowanie w Warszawie – podsumował Bjarke Ingels.
Czytaj też:
Towarowa 22, czyli miasto w mieście na warszawskiej Woli autorstwa BIGCzytaj też:
Bjarke Ingels, jeden z najbardziej znanych architektów świata, wystąpił w „Grze o tron”