Na rynku mieszkaniowym dominują deweloperzy. Budują ponad 30-krotnie więcej mieszkań, niż powstaje ich w formule spółdzielczej, komunalnej i społecznej. Natomiast rządowe programy kończyły się mniejszym bądź większym niepowodzeniem.
Państwo nie nadążą za rynkiem
Budownictwo komunalne i społeczne jest zbyt słabe. Doświadczenia z realizacji takich programów jak Mieszkanie Plus potwierdzają, że takie rozwiązania rozwijały się zdecydowanie mniej dynamicznie niż prywatne fundusze inwestycyjne.
W okresie trzech kwartałów 2023 r. oddano do użytkowania mniej mieszkań niż przed rokiem. Spadła również liczba mieszkań, na których budowę wydano pozwolenia lub dokonano zgłoszenia z projektem budowlanym oraz liczba mieszkań, których budowę rozpoczęto. Według wstępnych danych GUS, w okresie styczeń – wrzesień 2023 roku oddano do użytku 161,3 tys. mieszkań, tj. 3,4 proc. mniej niż w analogicznym okresie roku 2022. Deweloperzy przekazali do eksploatacji 97,2 tys. mieszkań – o 2,4 proc. mniej niż przed rokiem, natomiast inwestorzy indywidualni – 61,0 tys. mieszkań, tj. o 6,5 proc. mniej. W ramach tych form budownictwa wybudowano łącznie 98,1 proc. ogółu nowo oddanych mieszkań. W pozostałych formach budownictwa tj. spółdzielczej, komunalnej, społecznej czynszowej i zakładowej, oddano do użytkowania łącznie 3,1 tys. mieszkań (wobec 2,2 tys. przed rokiem).
– Państwo powinno finansować jakąś część budowy mieszkań na wynajem, ale nie powinno zajmować się ich budową, od tego są przedsiębiorcy, to oni są najbardziej efektywni w realizacji projektów budowlanych, takie są doświadczenia z realizacji rządowych projektów, a przykładem jest Mieszkanie Plus – mówi w rozmowie z MarketNews24 Jan Dziekoński, założyciel firmy doradczej i portalu analitycznego FLTR.pl, niezależny analityk rynku nieruchomości.
Dofinansowanie mieszkań społecznych
Państwo powinno dofinansowywać rozwój budownictwa mieszkań społecznych należących do gmin, TBS-ów i społecznych inicjatyw mieszkaniowych (tzw. najem społeczny). Jednak takie dofinansowanie powinno odbywać się przez samorządy, które najlepiej znają lokalne potrzeby. Aby to było możliwe, potrzebne jest wzmocnienie sytuacji finansowej, która została znacząco osłabiona przez zmiany podatkowe wprowadzone w kolejnych wersjach zmian w Polskim Ładzie.
To samorządy kształtują lokalny rynek poprzez wydawanie pozwoleń na budowę i wraz z radnymi kształtują miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego.
– Państwo nie wybuduje nam mieszkań, tę rolę powinno oddać samorządom, które będą to robić we współpracy z przedsiębiorcami – komentuje Jan Dziekoński, założyciel firmy doradczej i portalu analitycznego FLTR.pl.
Czytaj też:
Deweloper przyznaje: Wzrost cen mieszkań jest zbyt wysoki