Od kilku lat plagą są organizowane dla osób starszych pokazy, w czasie których prezentowane są przedmioty o rzekomo doskonałych właściwościach: garnki do zdrowego gotowania, pościel, która uzdrawia, maty masujące. Wszystko jedyne w swoim rodzaju i podobno niedostępne w sklepach. Do tego bardzo drogie. Dzięki stosowaniu manipulacji i sztuczek sprzedażowych handlowcom udaje się pozyskiwać coraz to nowych klientów, którzy kupują pod wpływem wywieranego na nich nacisku psychicznego.
Organizator rozpływa się w powietrzu
O tym, że został oszukany, bo wyceniony na kilka tysięcy złotych towar w rzeczywistości wart jest ułamek tej ceny, senior dowiaduje się dopiero od bliskich, którym opowiada o swoim wyjściu na pokaz. Choć jest też możliwy gorszy scenariusz, w którym starszy człowiek orientuje się, ile pieniędzy zapłacił za garnki, kołdry i „urządzenia medyczne”, gdy przychodzi wezwanie do uregulowania raty.
Organizatorzy pokazów wiedzą bowiem, że najskuteczniej złapią klienta, jeśli zobowiążą go to zakupu na kredyt. Gdy ten złoży już podpis pod umową z instytucją finansową, organizator pokazu znika – nie odbiera telefonów, odmawia przyjęcia sprzętu, choć konsument ma 14 dni na rezygnację z zakupu dokonanego poza lokalem przedsiębiorcy. Starszy człowiek zostaje z kredytem i towarem, który równie dobrze mógłby kupić w markecie za dziesiątą część tego, co zapłacił na pokazie.
Pokrzywdzeni zgłaszają się do powiatowych rzeczników praw konsumenta. Choć mają oni ustawowe uprawnienia do podjęcia działania, w praktyce często niewiele mogą zrobić. Organizatorzy pokazów regularnie zmieniają nazwę firmy i przekonują, że przecież to nie oni zmusili skarżącego do zakupu. Bardzo trudno wycofać się z umowy zawartej na pokazie.
Zakazy pomogą wyeliminować nieprawidłowości
UOKiK chciałby rozprawić się z takimi praktykami. Prezes tej instytucji Tomasz Chróstny chce ustawowego zakazu sprzedaży wyrobów medycznych poza lokalem firmy i przyjmowania płatności przed upływem terminu na odstąpienie od umowy.
– Od lat walczymy z przedsiębiorcami stosującymi nieuczciwe praktyki rynkowe na pokazach. Regularnie ostrzegamy również konsumentów przed pułapkami czyhającymi na pokazach i edukujemy ich na temat przysługujących im praw. Widzimy jednak, że potrzeba także zmian prawnych, które w systemowy sposób wyeliminują z rynku dużą część nieprawidłowości i ochronią konsumentów, szczególnie seniorów, przed nieuczciwymi praktykami – mówi Tomasz Chróstny, Prezes UOKiK.
Przygotowany przez Urząd projekt zmiany ustawy o prawach konsumenta został już wpisany do wykazu prac legislacyjnych Rady Ministrów.
UOKiK chce chronić starszych klientów
W jaki sposób UOKiK chce chronić seniorów przed manipulacjami ze strony sprzedawców?
- Zakaz świadczenia usług finansowych podczas pokazów czy wycieczek. Obecnie często konsumenci są namawiani, a nawet zmuszani podczas takich spotkań do zaciągnięcia pożyczek na zakup prezentowanych produktów albo kupna ich na raty. Konsumenci często nawet nie są świadomi, że zawierają takie umowy, bo podpisują je wśród wielu innych dokumentów. Zgodnie z proponowanymi przepisami umowa o świadczenie usług finansowych zawarta podczas pokazu czy wycieczki byłaby nieważna z mocy prawa.
- Zakaz przyjmowania płatności przed upływem terminu na odstąpienie od umowy zawartej poza lokalem. Pozwoli to skutecznie ograniczyć ryzyko strat finansowych po stronie konsumentów i umożliwi im podjęcie świadomej decyzji o zakupie. Często organizator pokazu nie informuje uczestników, że mogą odstąpić od umowy w ciągu 14 dni, a nawet jeśli to zrobią – to trudno im odzyskać pieniądze.
- Prawo do odstąpienia od niektórych umów o świadczenie usług zdrowotnych zawieranych poza lokalem lub na odległość. Chodzi przede wszystkim o umowy dotyczące tzw. abonamentów czy pakietów medycznych, które są często sprzedawane na pokazach. Wartość takich pakietów to czasem nawet kilkanaście tysięcy złotych, co jest znacznym wydatkiem, szczególnie dla osób starszych.
- Zakaz sprzedaży wyrobów medycznych poza lokalem firmy. Tego typu produkty np. maty rehabilitacyjne czy urządzenia do magnetoterapii, często wątpliwej jakości i po zawyżonych cenach, są regularnie oferowane podczas pokazów handlowych. Wprowadzenie zakazu ich sprzedaży pozwoli na skuteczną ochronę konsumentów, zwłaszcza seniorów, do których organizatorzy pokazów kieruję tę ofertę.
Czytaj też:
Dzwonili do klientów i zapraszali na pokazy garnków. Firma zapłaci 35 tys. kary?