Elżbieta II była jedną z najbogatszych osób na świecie (jej osobisty majątek Forbes oszacował na ok. 500 mln dolarów). Znaczna część majątku żegnanej dziś królowej przejdzie teraz w ręce Karola III. To m.in. tzw. majątek korony, jedno z głównych źródeł dochodu rodziny królewskiej. Warto podkreślić, że majątek ten, choć należy do panującego monarchy, nie jest jego własnością prywatną, co oznacza, że nie może go sprzedać, a dochody nie należą do niego, lecz są oddawane do dyspozycji rządu, za co król otrzymuje uposażenie.
Czym jest majątek korony?
Brytyjski monarcha jest jednym z największych właścicieli ziemskich. Posiada m.in. sporą liczbę nieruchomości w centrum Londynu (np. na West Endzie czy St. James i Regent Street), ale też biurowce, parki czy galerie handlowe, lasy oraz pola uprawne, które obejmują około 16 tys. arów.
Własność gruntów – jak zauważa Bankier.pl – wywodzi się z 1066 roku i podboju Wielkiej Brytanii przez Normanów. Od 1760 roku król pozwalał na przekazanie rządowi dochodów netto z majątków ziemskich, w zamian za co uzyskiwał wspominane uposażenie zwane dotacją suwerenną. W ostatnich latach "pensja" ta wynosiła 86,3 mln funtów, co oznacza, że przeciętny Smith dokłada ze swojej kieszeni 1,29 funta na rodzinę królewską.
Łączna wartość nieruchomości składających się na majątek korony szacowana jest na 15,6 mld funtów. W ostatnim roku ziemia przyniosła prawie 318 mln funtów zysku i – jak zauważa portal – nastąpiło wyraźne odbicie w porównaniu z rokiem pandemii i lockdownów.
Zarządzanie majątkiem koronnym powierzone jest niezależnej organizacji, której przewodniczy zarząd, w skład którego wchodzą komisarze mianowanych przez monarchę, ale z rekomendacji premiera. Corocznie przekazują oni Skarbowi Państwa nadwyżki dochodów, co oznacza, że monarcha nie jest bezpośrednio zaangażowany w bieżące decyzje.
Monarcha posiada także aktywa w Szkocji. Zalicza się do nich niemal całe dno morskie do 12 mil morskich (ok. 22 km), ok. 37 tys. ha gruntów wiejskich, prawo do połowu dzikiego łososia i troci wędrownej, prawa do naturalnie występującego złota i srebra w większości obszaru Szkocji, czy niektóre nieruchomości. Na mocy ustawy sprzed trzech lat zyski generowane przez te aktywa są przekazywane rządowi szkockiemu na wydatki publiczne. Monarcha jest również właścicielem dna morskiego i około połowy nabrzeży wokół Anglii, Walii i Irlandii Północnej.
Inne główne źródło majątku brytyjskiej rodziny królewskiej to księstwa Lancaster i Kornwalii. Pierwsze z nich trafi teraz w ręce Karola III, drugie będzie należeć do nowego następcy tronu księcia Williama.
Księstwo Lancaster powstało ok. 700 lat temu, a jego posiadłości od 1399 roku należą do monarchy (jednocześnie nosi on tytuł księcia Lancaster). Składa się na nie ponad 18 tys. hektarów ziemi, z których większość znajduje się w hrabstwach: Lancashire, Cheshire, Yrkshire, Staffordshire i Lincolnshire. Do monarchy należą nie tylko grunty, ale też farmy, domy i nieruchomości komercyjne. Księstwo posiada również aktywa, w tym sklepy, biura czy budynki handlowe (wiele z nich mieści się w samym centrum Londynu). Z danych z marca br., które przytacza Bankier.pl wynika, że księstwo ma prawie 653 mln funtów aktywów netto.
Księstwo Kornwalii dla księcia Williama
Z kolei księstwo Kornwalii to ponad 52 tys. ha ziemi w Anglii i Walii rozciągających się od Devon po Kent i od Nottinghamshire po Carmarthenshire. W skład majątku wchodzą: grunty rolne, domu, nieruchomości komercyjne, lasy, rzeki i wybrzeże, a także boisko do krykieta Oval w centrum Londynu, jak również... więzienie Dartmoor.
Utworzona w 1337 roku przez króla Edwarda III posiadłość jest warta ok. 1 mld funtów (również dane z marca tego roku). Jak wspomniano księstwo to trafi teraz z rąk nowego króla na ręce jego syna, księcia Williama. Nie tylko Brytyjczycy zastanawiają się, czy następca tronu – wzorem swojego ojca, znanego z zamiłowania do zrównoważonego rozwoju i ekologicznego rolnictwa – będzie je prowadził w stylu „eko”.
Czytaj też:
Karol III na australijskich monetach. Wiemy kiedy trafią do obiegu