Inwestycje w zdrowie, lepsza dostępność do skutecznych technologii lekowych oznaczają zmniejszenie chorobowości, ale też bezpośrednich i pośrednich kosztów choroby, takich jak renty, zwolnienia lekarskie, utrata produktywności chorego i opiekunów. Jak bardzo można zaoszczędzić, inwestując w zdrowie, pokazują dane, które już spływają zarówno do NFZ jak ZUS.
Lepsze wykorzystanie baz danych
– Nowoczesne rozwiązania informatyczne usprawniają zarządzanie państwem. Platforma elektroniczna, na której rejestrujemy e-zwolnienia, jest wielką bazą danych, na której możemy analizować, jakie jednostki chorobowe są przyczyną zwolnień chorobowych i jakie generują koszty – zaznaczyła prof. Gertruda Uścińska, prezes ZUS. Dzięki platformie można było m.in. zauważyć, jak bardzo wzrosła liczba wystawianych zwolnień lekarskich w marcu 2020 r. – Przed pandemią lekarze wystawiali miesięcznie średnio ok. 1,7-2 mln zwolnień lekarskich, w marcu 2020 r. ta liczba wzrosła do 3,3 mln. Liczba wystawianych zwolnień zaczęła wyraźnie spadać dopiero po pół roku, gdybyśmy jednak nie mieli takiej platformy, nie dowiedzielibyśmy się, że mamy do czynienia z tak wielkim kryzysem – mówiła prezes Uścińska. Zaznaczyła, że dane, które już są w systemie, warto uzupełniać o kolejne, np. uwzględniające koszty wizyt u lekarza, koszty wykupionych leków. Do tego konieczne jest jednak korzystanie z różnych baz danych i ich integrowanie.
Z wagi korzystania z wielu baz danych doskonale zdaje sobie sprawę wiceminister Maciej Miłkowski. – Mamy informacje o zwolnieniach lekarskich, NFZ ma dostęp do częściowej dokumentacji medycznej, będziemy mieć coraz więcej informacji dzięki rejestrom. Widzimy też niektóre koszty społeczne choroby, wynikające m.in. z wcześniejszej niezdolności do pracy, niesamodzielności, problemów zdrowia psychicznego – zaznaczał. Podkreślił też, że będą pojawiały się nowe dane, np. dotyczące wykupywania leków na receptę przez pacjentów w aptekach.
Również poseł Tomasz Latos podkreślał, jak ważne jest korzystanie z wielu baz danych, obejmujących wydatki na zdrowie ponoszone przez MZ i NFZ oraz koszty ponoszone przez ZUS. – Większe wydatki NFZ mogą oznaczać dużo wyższe oszczędności na takich wydatkach jak zwolnienia lekarskie, renty. Warto przede wszystkim leczyć skuteczniej, efektywniej, wtedy późniejsze koszty będą niższe – podkreślał szef sejmowej Komisji Zdrowia.
Odpowiadając na pytania Komitetu Farmaceutycznego Amerykańskiej Izby Handlowej w Polsce (AmCham) dotyczące wydatków na refundację, wiceminister Miłkowski zaznaczył, że nowe terapie wciąż wchodzą na listy refundacyjne. Spadek udziału wydatków refundacyjnych w budżecie NFZ tłumaczył znacznym wzrostem wydatków na wynagrodzenia kardy medycznej. Podkreślił, że wartość refundacji stale rośnie, a dodatkowo rosną też wydatki na zdrowie ponoszone przez Ministerstwo Zdrowia, m.in. w zakresie szczepień ochronnych. – Wartość refundacji rosłaby nawet, jeśli w kolejnym roku nie byłyby podejmowane żadne decyzje dotyczące refundacji nowych leków. Jednak w najbliższym czasie planujemy objąć refundacją kolejne terapie, w przyszłym roku również tak będzie – zapewniał wiceminister Miłkowski. W przyszłości resort będzie w jeszcze większym stopniu wykorzystywał dane dotyczące efektywności leczenia. – Już jest wymóg monitorowania efektywności technologii lekowych o wysokiej innowacyjności; chcemy też w jak najszerszym zakresie udostępniać dane dotyczące programów lekowych, żeby wiedzieć, jaka jest ich skuteczność, ile osób kontynuuje terapie – zaznaczył.
Kolejne dane dotyczące efektywności leczenia pojawią się też dzięki działaniom podejmowanym przez Agencję Badań Medycznych. – Miejscem, gdzie możemy rozmawiać, jak wykorzystywać dane medyczne, jest m.in. Warsaw Health Innovation Hub. W ABM kończymy też bardzo interesujący konkurs dotyczący porównywania skuteczności dwóch terapii head tu head: badania pokażą czarno na białym, czy niektóre bardzo kosztowne terapie są faktycznie dużo bardziej opłacalne – zaznaczył prezes Radosław Sierpiński.
Lepiej wykorzystać Fundusz Medyczny
Uczestnicy spotkania zastanawiali się, jakie mogę być dodatkowe źródła wydatków na leki, czy mogłyby pochodzić np. z dodatkowych ubezpieczeń zdrowotnych. – W Polsce rosną wydatki publiczne na ochronę zdrowia, zwiększmy nakłady na ochronę zdrowia do 7 proc PKB. Nigdy nie mówiliśmy, że nie będzie ubezpieczeń dodatkowych, powinien to być jednak dopiero ostatni element systemu – mówił poseł Latos, podkreślając, że w ustawie refundacyjnej zostało zapisane, jaki procent wydatków NFZ ma być przeznaczony na refundację. Dodatkowe pieniądze są w Funduszu Medycznym, z którego środki mają być przeznaczone w dużym stopniu na choroby rzadkie, onkologię. – Cały czas jesteśmy na początkowym etapie wykorzystywania Funduszu Medycznego, ten proces powinien przyspieszyć. To jedno z najważniejszych zadań w najbliższym czasie, na pewno będzie to korzystne dla pacjentów – zaznaczył poseł Latos.
Zmiany w ustawie refundacyjnej
Przedstawiciele firm zrzeszonych w Komitecie Farmaceutycznym AmCham w trakcie konsultacji społecznych zgłosili szereg uwag do projektu nowelizacji ustawy refundacyjnej.
Podczas spotkania z wiceministrem Miłkowskim apelowali o kontynuację dialogu na temat ostatecznej treści nowelizacji oraz o prowadzenie dalszej dyskusji w ramach tzw. „podstolików”. Niepokój branży wzbudzają m.in. kwestie dotyczące konsekwencji podwyższenia marż dla zapisów obowiązujących już decyzji administracyjnych, niejasne zapisy o obowiązku obniżenia ceny przy ustaniu wyłączności rynkowej, zapis o obligatoryjnej odmowie objęcia refundacją leku, jeżeli wysokość progu kosztu uzyskania dodatkowego roku życia skorygowanego o jakość (QALY) przekracza 6 x PKB per capita, czy choćby sprawa obowiązku dostarczania leków dla 10. wybranych hurtowni farmaceutycznych. Pytania dotyczyły też ograniczenia liczby osób reprezentujących wnioskodawcę podczas negocjacji z Komisją Ekonomiczną, kwestii wzmocnienia roli Komisji Ekonomicznej w postepowaniu negocjacyjnym, zapisu likwidującego możliwość zawieszania przez wnioskodawcę procesu refundacyjnego.
Wiceminister Miłkowski zapewniał, że część uwag branży została uwzględniona; obecnie projekt nowelizacji ustawy został przekazany na Komitet Stały Rady Ministrów, a następnie będzie procedowany. Projekt będzie nadal konsultowany z branżą na kolejnych etapach legislacji. Również poseł Latos podkreślał potrzebę dialogu oraz chęć rozmowy na te tematy w Sejmowej Komisji Zdrowia. – Zmiany w projekcie ustawy są uwzględniane na różnych etapach procesu legislacyjnego, jestem otwarty, proszę zgłaszać uwagi. Jeszcze nigdy żadna ustawa nie wyszła z Sejmu w takim kształcie, w jakim do niego weszła. W kwestiach tej ustawy raczej należy spodziewać się ewolucji, poprawiania obecnie funkcjonujących przepisów – mówił szef Sejmowej Komisji Zdrowia.
– Dziękujemy za te deklaracje, cieszymy się z tego, że w podejmowaniu decyzji coraz ważniejszą rolę odgrywa analiza kosztów bezpośrednich i pośrednich choroby. Dialog i dyskusja na temat kształtu ustawy refundacyjnej są bardzo ważne, tu każde słowo ma znaczenie; wiemy, że Pan Minister to rozumie – podkreślił Jacek Graliński, przewodniczący Komitetu Farmaceutycznego AmCham w Polsce.
Spotkanie z decydentami komentuje Jacek Graliński, przewodniczący Komitetu Farmaceutycznego Amerykańskiej Izby Handlowej w Polsce: Biznes lubi przewidywalność. Apelujemy do Ministra Zdrowia o dialog:
