Dodatki emerytalne i system zniżek dla seniorów mają w założeniu wesprzeć domowy budżet osób po 65. roku życia. Jedni emeryci przyznają, że bez tych świadczeń trudno byłoby im dopiąć wydatki, inni traktują je jako symboliczne „łaty”, które nie zastąpią godnej, stabilnej emerytury. Poniżej zestawiamy pięć najważniejszych form wsparcia: 13. i 14. emeryturę, darmowe leki 65+, Ogólnopolską Kartę Seniora oraz legitymację emeryta-rencisty, a także opinie samych seniorów.
13. emerytura – dodatkowe świadczenie raz w roku
Trzynasta emerytura przysługuje wszystkim emerytom, niezależnie od wysokości podstawowego świadczenia. W 2025 r. jej kwota to 1878,91 zł brutto, czyli 1709,81 zł „na rękę” – dokładnie tyle, ile wynosi minimalna emerytura. „Trzynastka” wypłacana jest od 2019 r. w kwietniu, razem z bieżącą emeryturą i nie wymaga składania żadnego wniosku. Świadczenie otrzymują wszystkie kobiety po 60. roku życia i mężczyźni po ukończeniu 65 lat. Prognozowana na 2026 r. waloryzacja na poziomie 4,88 proc. oznacza wzrost najniższej emerytury do 1970,60 zł brutto (1793,25 zł netto – o 83,44 zł więcej niż w 2025 r.), a więc i taką samą wysokość przyszłorocznej „trzynastki”.
14. emerytura – dodatkowe wsparcie zależne od dochodu
Czternasta emerytura w pełnej wysokości 1878,91 zł brutto (ok. 2277 zł netto) w 2025 r. przysługiwała osobom, których podstawowa emerytura lub renta była niższa niż 2900 zł brutto. Po przekroczeniu tego progu obowiązuje zasada „złotówka za złotówkę” – świadczenie jest pomniejszane o kwotę przekroczenia, a minimalna wypłata to 50 zł brutto. Poniżej tej wartości „czternastka” nie przysługuje. W przypadku renty rodzinnej dodatkowa emerytura dzielona jest po równo między wszystkich uprawnionych. W 2026 r. planowana kwota „czternastki” to 1970,60 zł brutto (1793,25 zł netto). Również to świadczenie wypłacane jest automatycznie, najczęściej we wrześniu, bez konieczności składania wniosku.
Darmowe leki 65+ – pod warunkiem odpowiedniej recepty
Osoby, które skończyły 65 lat i mają numer PESEL, mogą korzystać z listy wybranych, bezpłatnych leków. Warunkiem jest, by dany preparat był ujęty w wykazie refundacyjnym w odpowiednim wskazaniu medycznym – lista jest aktualizowana co dwa miesiące. Przykład pokazuje, jak ważne jest właściwe rozpoznanie: ten sam lek może być stosowany przy nadciśnieniu tętniczym i nadciśnieniu w gałce ocznej, ale refundacja przysługuje tylko przy pierwszym schorzeniu. Jeśli pacjent używa go na inne wskazanie, płaci pełną cenę.
Recepta na darmowy lek musi być oznaczona literą „S” w polu „kod uprawnień dodatkowych” – zarówno na e-recepcie, jak i papierowym druku. Wystawić ją mogą lekarze POZ i specjaliści, lekarze prywatni, uprawnione pielęgniarki, a także lekarz, który zakończył wykonywanie zawodu i wypisuje receptę dla siebie lub najbliższej rodziny. Aktualny wykaz bezpłatnych leków oraz możliwość sprawdzenia dostępności w aptekach są dostępne w specjalnym serwisie z listą refundowanych preparatów.
Ogólnopolska Karta Seniora – zniżki w całej Polsce
Ogólnopolska Karta Seniora daje dostęp do licznych zniżek i ulg. Działa bezpłatnie w 312 gminach, które przystąpiły do programu Gmina Przyjazna Seniorom stowarzyszenia MANKO. Jeśli gmina nie bierze udziału w programie, senior może samodzielnie wypełnić formularz i wyrobić kartę – wtedy opłata wynosi 35 zł na rok lub 50 zł na dwa lata.
Na podstawie OKS można skorzystać m.in. ze zniżek w salonach Vision Express (np. we Wrocławiu – tańsze okulary jednoogniskowe i progresywne), w Hotelu Primavera w Jastrzębiej Górze (10 proc. rabatu na pakiet „Wczasy Seniora nad morzem”), w Sanatorium Energetyk w Krynicy-Zdroju (zniżki na noclegi i zabiegi fizjoterapeutyczne), a także w sieci Amplifon (bezpłatne badania słuchu, tańsze baterie i aparaty słuchowe) czy w placówkach Medicover (bezpłatny przegląd stomatologiczny i rabaty na wybrane procedury). Listę gmin objętych programem oraz wszystkich punktów honorujących kartę można znaleźć na stronie stowarzyszenia.
Legitymacja emeryta-rencisty – dokument z szerokimi ulgami
Legitymacja emeryta-rencisty potwierdza, że jej posiadacz pobiera świadczenie z ZUS, KRUS lub innej uprawnionej instytucji. Dostępna jest w aplikacji mObywatel, a w wersji plastikowej – po złożeniu wniosku. Dokument daje prawo m.in. do zniżek w komunikacji miejskiej, ulg i uprawnień w transporcie kolejowym i regionalnym, korzystania z programu bezpłatnych leków 65+, dodatkowych zniżek z lokalnych programów wsparcia, zwolnienia z opłat abonamentowych RTV po ukończeniu 75 lat, preferencyjnych cen w sanatoriach, pierwszeństwa w niektórych programach leczniczych oraz rabatów w muzeach, teatrach, instytucjach kultury, a także w wybranych sklepach i usługach.
Jak seniorzy oceniają dodatki do emerytury?
W wypowiedziach emerytów pojawiają się skrajne opinie. Elżbieta (68 lat) przyznaje, że 13. i 14. emerytura pozwalają jej zrobić większe zakupy na święta i wyjazdy, a sama świadomość, że w razie potrzeby ma dostęp do darmowych leków, jest dla niej ważna. Maria (73 lata) korzysta z trzynastki, ale nie kwalifikuje się do „czternastki” z powodu wyższej emerytury. Podkreśla, że bezpłatne leki na zakrzepicę i nadciśnienie znacząco odciążają jej budżet, choć z ulg na Kartę Seniora czy w PKP nie korzysta.
Jan (65 lat) jest sceptyczny – uważa dodatki, w tym 13. i 14. emeryturę, a także programy socjalne, za formę „korupcji politycznej” i twierdzi, że świadczenia dodatkowe powinny być uzależnione od dochodu. Karol (70 lat) zwraca uwagę, że inflacja zjada dodatki, a przy emeryturze 2000 zł i wysokich rachunkach na życie sytuacja pozostaje bardzo trudna. Marian (75 lat) docenia darmowe leki i bezpłatną komunikację miejską w swoim mieście – dzięki temu oszczędza nawet 700 zł miesięcznie na farmakoterapii.
Dodatki do emerytury – realne wsparcie czy tylko „łata”?
Podsumowując, najpopularniejsze dodatki – 13. i 14. emerytura – w połączeniu z darmowymi lekami 65+, Ogólnopolską Kartą Seniora i legitymacją emeryta-rencisty tworzą system, który dla części seniorów stanowi realne odciążenie domowego budżetu. Inni podkreślają, że jednorazowe świadczenia i zniżki nie zastąpią wyższej, stabilnej emerytury. Głosy wdzięczności mieszają się z frustracją z powodu niskich dochodów i rosnących kosztów życia – i to między nimi muszą dziś balansować osoby w wieku 65+.
Czytaj też:
„Europejska emerytura” OKI na horyzoncie. Nowy sposób na odkładanie na starośćCzytaj też:
Dobra wiadomość dla ponad 100 tys. emerytów. ZUS wydał komunikat