Jak wskazuje Maciej Bombol, dyrektor Działu Rynku Pierwotnego GPW, obecnie na warszawskiej giełdzie notowanych jest blisko 800 podmiotów, a wartość obrotów kształtuje się na poziomie jednego miliarda złotych dziennie. W kwietniu 1991 r., kiedy GPW startowała, pierwsza sesja giełdowa zamknęła się wartością transakcji na poziomie około 2000 zł. Notowanych było wówczas tylko pięć spółek.
Na przestrzeni ostatnich lat, warszawska giełda stała się największą tego typu instytucją w Europie Środkowo-Wschodniej zostawiając daleko w tyle np. giełdę wiedeńską, która ma ponad 200-letnią historię.
Tylko w latach 2021-2022, które były dość trudne dla polskiej i światowej gospodarki, na GPW zadebiutowały 72 spółki. Warto podkreślić, ze w tym roku mija już 5 lat od przekwalifikowania Polski z kategorii rynków rozwijających się do kategorii rynków rozwiniętych przez światową agencję indeksową FTSE Russell. Awans Polski do grona 25 najbardziej rozwiniętych rynków na świecie to docenienie dynamicznego rozwoju polskiej gospodarki i krajowego rynku kapitałowego.
Tylko ten krótki wstęp, a także zwrócenie uwagi na historyczne zasługi dla gospodarki giełd papierów wartościowych na świecie, choćby niderlandzkiej założonej w Amsterdamie w 1602 r., jasno wskazują, jaki pozytywny skutek mogą przynieść giełdy papierów wartościowych, zarówno dla gospodarki, jak i przede wszystkim dla spółek, których akcje są notowane na tych giełdach.
Korzyści z obecności na giełdzie
Pierwszą zaletą jest możliwość elastycznego pozyskania środków na przyspieszenie rozwoju organicznego albo przejęcie innej firmy poprzez emisję kapitału własnego (akcje) lub kapitału obcego (obligacje korporacyjne). Uzyskane środki finansowe można przeznaczyć na zdynamizowanie rozwoju spółki, co będzie skutkowało podwyższeniem wartości jej akcji. Dzięki temu wartość pakietu akcji w rękach założycieli, mimo rozwodnienia kapitału, może być większa niż w przypadku rezygnacji z przeprowadzenia oferty publicznej.
Warto zauważyć, że wiele firm jest teraz w trakcie procesu przygotowań do giełdowego debiutu i czeka wyłącznie na poprawienie się koniunktury na giełdzie. Gdy będziemy mieli do czynienia z powrotem hossy pierwotnych ofert publicznych (IPO) będzie znacznie więcej.
Argumentem przemawiającym za obecnością na GPW jest też łatwość i szybkość pozyskania środków przez spółkę już notowaną na giełdzie w porównaniu ze spółką prywatną. Potwierdzają to przykłady ostatnich emisji akcji w ramach wtórnych ofert publicznych (SPO), przeprowadzanych przez spółki już notowane na giełdzie. Wbrew ogólnej sytuacji na rynku inwestorzy są skłonni do lokowania swojego kapitału w spółki notowane od wielu lat na warszawskiej giełdzie, jeżeli tylko uznają dany biznes za atrakcyjny i dostrzegają perspektywy jego wzrostu. Łączna wartość SPO w 2022 roku wyniosła blisko 9 mld zł i był to najwyższy poziom od 2017 r.
Po trzecie, status spółki giełdowej umożliwia uzyskanie rynkowej wyceny przedsiębiorstwa, co ma szczególne znaczenie w efektywnym przeprowadzeniu procesu przejmowania innych firm. Bycie spółką giełdową oznacza też zwykle możliwość pozyskania tańszego finansowania bankowego w porównaniu ze spółkami prywatnymi.
Ostatni argument to poprawa wizerunku przedsiębiorstwa i jego wiarygodności jako spółki notowanej na giełdzie. Jest wiele przykładów potwierdzających tezę, iż status spółki giełdowej znacznie ułatwia nawiązywanie relacji z kontrahentami zagranicznymi.
Trudne czasy, trudne decyzje
W obecnych, trudnych, czasach decyzja o debiucie giełdowym jest na pewno większym wyzwaniem. Ma to związek z bessą panującą na rynkach i relatywnie niskimi wycenami firm. Jak wskazują analitycy, walka z inflacją czy wojna w Ukrainie mogą skutecznie spowolnić rozwój gospodarczy w Polsce. Pomimo tego, przedstawiciele Giełdy Papierów Wartościowych w Warszawie zachęcają do rozważenia wejścia na giełdę w ramach strategicznego rozwoju firmy. Debiut giełdowy w okresie rynkowej niepewności wiąże się oczywiście z ryzykiem niedojścia emisji do skutku, gdyż trudniejsza sytuacja makroekonomiczna i geopolityczna obniżają skłonność inwestorów do podejmowania ryzyka.
Przeprowadzając ofertę publiczną w czasie bessy trzeba również zaakceptować niższą wycenę spółki, co wiąże się z tym, że do spółki trafi mniej środków. Tak było chociażby w przypadku spółki Creotech Instruments, która w 2022 r. przechodziła z rynku NewConnect na Główny Rynek GPW i musiała obniżyć cenę akcji w ofercie publicznej o 20 proc. Podobnie było w przypadku spółki LPP, która przeprowadzała ofertę IPO w czasie bessy w lutym 2001 r. i, chcąc pozyskać środki na rozbudowę sieci sklepów Reserved, musiała zaakceptować relatywnie niską wycenę. Spółka wykorzystała swoją szansę i dziś ma wartość rynkową ponad 200 razy większą niż w chwili debiutu na GPW.
W przypadku firm, którym zależy na szybkim pozyskaniu środków na konkretny pomysł dotyczący przyspieszenia rozwoju organicznego albo przejęcia innej spółki po atrakcyjnej wycenie (dzięki trwającej bessie), być może nie warto czekać na poprawę koniunktury.
Podobnie jest z biznesami, które – ze względu na swoją specyfikę – mogą w obecnych czasach zainteresować inwestorów i uzyskać atrakcyjną wycenę dla właścicieli spółek, gdyż czasy kryzysu są wprawdzie zagrożeniem dla większości firm, ale też szansą, którą być może warto teraz wykorzystać.
Efektywność działania i bezpieczeństwo obrotu
O rosnącej atrakcyjności warszawskiej giełdy najlepiej świadczą największe debiuty ostatnich lat. Kamieniem milowym w rozwoju GPW był debiut spółki Allegro.eu w październiku 2020 r. Wartość oferty IPO, która przyciągnęła inwestorów z całego świata, była największa w historii polskiego rynku kapitałowego i wyniosła 10,6 mld zł.
Sukces debiutu giełdowego spółki Allegro.eu zachęcił z kolei spółkę Pepco Group (właściciela sieci sklepów Pepco i Dealz) do przeprowadzenia oferty publicznej na polskim rynku kapitałowym o wartości 3,7 mld zł. Tego typu transakcje dowodzą, że warszawska giełda jest oceniana przez globalnych inwestorów jako profesjonalna, efektywna i w pełni bezpieczna platforma obrotu, która może z powodzeniem konkurować z czołowymi giełdami europejskimi o emitentów z regionu Europy Środkowo-Wschodniej.