Biorąc pod uwagę aktualnie bardziej prawdopodobny scenariusz dalszego wzrostu stóp procentowych niż ich spadku, banki w celu minimalizowania ryzyka systemowego powinny bez zbędnej zwłoki skorygować swoje działania stosownie do wskazanych niżej zaleceń organu nadzoru – napisał w stanowisku skierowanym do banków Urząd Komisji Nadzoru Finansowego (UKNF). To zalecenie to przyjęcie w procesie oceny zdolności kredytowej minimalną zmianę poziomu stopy procentowej o 5 punktów procentowych.
Stopy procentowe. Przed nami szósta podwyżka. Sytuacja kredytobiorców robi się niepokojąca
List do prezesów banków został opublikowany na dzień przed posiedzeniem Rady Polityki Pieniężnej, która prawdopodobnie po raz szósty z rzędu zadecyduje o podniesieniu stóp. Obecnie główna stopa procentowa NBP wynosi 2,75 proc., we wtorek może zapaść decyzja o podniesieniu ich o kolejnych 50 pb, a analitycy Pekao przewidują, że podwyżka może wynieść nawet 100 pb. To fatalna informacja dla spłacających kredyty, którzy od jesieni każdego miesiąca muszą głębiej sięgać do kieszeni. O tym, jak zmieniły się raty, piszemy w tym tekście.
„W związku z rosnącymi w ostatnich miesiącach kosztami obsługi zadłużenia przez kredytobiorców i wynikającym stąd możliwym wzrostem ryzyka kredytowego, Urząd Komisji Nadzoru Finansowego zidentyfikował potrzebę podjęcia pilnych działań, mających na celu ograniczenie poziomu tego ryzyka zarówno dla nowo udzielanych kredytów, jak i już istniejących portfeli kredytowych” – napisano.
Wprawdzie przed zawarciem umowy o kredyt każdy klient podpisuje oświadczenie, że ma świadomość, iż wysokość zadłużenia może wzrosnąć wskutek podniesienia stóp procentowych, ale jeszcze kilkanaście miesięcy temu nikt nie miał podstaw, by zakładać, że stopy będą rosły każdego miesiąca. Przez 9 lat RPP ich nie podnosiła, a jeśli w ogóle podejmowała decyzje ich dotyczące, to wyłącznie w sprawie obniżek.
Kredytobiorcy widzieli o ryzyku, ale nic nie zapowiadało takiego scenariusza
Oceniając zdolność kredytową, banki uwzględniają scenariusze, w których wysokość rat wzrasta o kilkaset złotych i nie udzielą kredytu wnioskodawcy, co do którego powstaje wątpliwość, czy będzie w stanie podołać wyższym zobowiązaniom. Teoretycznie więc każdy zadłużony ma finansowy bufor bezpieczeństwa. W praktyce może być o to trudno, gdyż ostatnie miesiące były naznaczone wysoką inflacją, a w związku z wojną na Ukrainie musimy być przygotowani na to, że wysokie ceny utrzymają się dłużej.
„Zaleca się przyjmowanie przy ocenie zdolności kredytowej kosztów utrzymania gospodarstwa domowego na poziomie wyższym od minimum socjalnego ogłoszonego przez niezależne źródło, z uwzględnieniem zróżnicowania ze względu na miejsce zamieszkania i aktywności zawodowej. Dodatkowo bank powinien rozważyć korektę parametru kosztów, stosując określony przez bank i większy niż 1 mnożnik, zapewniający dodatkowy bufor, który będzie adekwatny w szczególności do poziomu oczekiwań inflacyjnych oraz długości okresu kredytowania” – dodano.
Zalecenie dodatkowo wyśrubuje warunki, jakie musi spełnić osoba ubiegająca się o kredyt i ograniczą grono kredytobiorców.
Czytaj też:
Jutro prawdopodobna kolejna podwyżka stóp procentowych. Analitycy ostrzegają, że może być rekordowa