W dniu 4 grudnia 2016 r. działająca na niemieckim rynku gazu spółka PGNiG Supply&Trading GmbH zaskarżyła do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej decyzję Komisji Europejskiej zwalniającą gazociąg OPAL z obowiązku stosowania zasady dostępu strony trzeciej. PGNiG Supply&Trading złożyło jednocześnie do Trybunału wniosek o pilne wstrzymanie wykonania decyzji wydanej przez Komisję Europejską.
To pierwsze z szeregu kroków prawnych, które PGNiG zamierza podjąć w tej sprawie przeciwko Komisji Europejskiej oraz niemieckiemu regulatorowi rynku energii - Bundesnetzagentur.
– Decyzje i tryb postępowania Komisji Europejskiej oraz Bundesnetzagentur są bezprecedensowe. Cofają rozwój konkurencyjnego rynku gazu i rozszerzają przywileje Gazpromu, co w konsekwencji może doprowadzić do uzyskania przez rosyjską firmę monopolu w dostawach gazu do Europy Środkowej i Wschodniej. To poważne zagrożenie dla bezpieczeństwa dostaw gazu do Polski i całego regionu – powiedział Piotr Woźniak, prezes zarządu Polskiego Górnictwa Naftowego i Gazownictwa SA.
Brak oficjalnej publikacji decyzji
PGNiG SA już w październiku br. zapowiedziała zaskarżenie decyzji Komisji Europejskiej oraz Bundesnetzagentur do Trybunału Sprawiedliwości UE oraz sądów niemieckich. Przed podjęciem odpowiednich kroków prawnych PGNiG SA apelowało do Komisji Europejskiej o upublicznienie decyzji w sprawie gazociągu OPAL z 28 października 2016 r.
Jak dotychczas Komisja Europejska jednak nie podała do publicznej wiadomości treści tej decyzji. Również Bundesnetzagentur do dzisiaj nie odpowiedziała na skierowany przez PGNiG SA wniosek o wgląd do decyzji w trybie dostępu do informacji publicznej. Tym samym od ponad miesiąca uczestnicy rynku inni niż Gazprom nie byli w stanie zapoznać się z treścią decyzji Komisji Europejskiej, która w zasadniczy sposób wpłynie na pogorszenie warunków konkurencji na rynku gazu, a przede wszystkim na bezpieczeństwo dostaw gazu do Europy Środkowo-Wschodniej.
Jednocześnie nie zważając na interesy niezależnych od Gazpromu podmiotów, Bundesnetzagentur podjęła decyzję o wprowadzeniu w życie decyzji Komisji Europejskiej. W dniu 28 listopada br. Bundesnetzagentur podpisała umowę z Gazpromem, Gazpromem Eksport oraz OPAL Gastransport GmbH zwalniającą właścicieli gazociągu OPAL z obowiązku pełnego stosowania unijnych przepisów dotyczącej dostępu strony trzeciej. Umowa ta wejdzie w życie 31 grudnia 2016 r.
Zarówno PGNiG SA, jak i NAFTOHAZ Ukrainy, zażądały natychmiast (odpowiednio 28 listopada i 1 grudnia 2016 r.) wstrzymania wykonania umowy pomiędzy Bundesnetzagentur, OPAL GmbH, Gazpromem i Gazpromem Eksport. Ani PGNiG SA ani NAFTOHAZ Ukrainy nie otrzymały jednak na swoje żądanie pozytywnej odpowiedzi ze strony Bundesnetzagentur.
Działania bez precedensu i sprzeczne z prawem
W ocenie reprezentujących PGNiG SA i PGNiG Supply&Trading renomowanych kancelarii niemieckich tryb i sposób procedowania w tej sprawie przez Bundesnetzagentur są bezprecedensowe i sprzeczne z przepisami niemieckiego prawa. PGNiG SA, PGNiG Supply & Trading oraz inne podmioty działające na rynku niemieckim zostały pozbawione prawa do ochrony swoich interesów, jakie przysługuje im na podstawie niemieckiej konstytucji i przepisów powszechnych.
W związku z powyższym 1 grudnia 2016 r. zarząd PGNiG SA postanowił zaskarżyć decyzję Komisji Europejskiej do Trybunału Sprawiedliwości UE. 4 grudnia 2016 r. skargę do Trybunału złożyła spółka PGNiG Supply&Trading GmbH. Ponadto spółka ta złożyła do Trybunału wniosek o wstrzymanie w trybie pilnym tj. do 23 grudnia 2016 r. wykonania decyzji Komisji Europejskiej. Pozytywne rozpatrzenie tego wniosku automatycznie wstrzymuje wykonanie umowy pomiędzy Bundesnetzagentur, OPAL, Gazprom i Gazprom Eksport z 28 listopada 2016 r.
14 zarzutów i dyskryminacyjne przesłanki przy podejmowaniu decyzji
W skardze do Trybunału Sprawiedliwości UE, PGNiG Supply & Trading GmbH postawił Komisji Europejskiej 14 zarzutów w związku ze złamaniem przez Komisję Europejską:
- Traktatu o Unii Europejskiej, Dz.U. C 202 (2016),
- Traktatu o Funkcjonowaniu Unii Europejskiej, Dz.U. C 202 (2016) oraz
- Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/73/WE z 13 lipca 2009 r. dotyczącej wspólnych zasad rynku wewnętrznego gazu ziemnego i uchylającej dyrektywę 2003/55/WE, Dz. U. UE L 09.211.94.
W ocenie Grupy PGNiG decyzja Komisji Europejskiej dotycząca gazociągu OPAL narusza unijne przepisy dotyczące konkurencji na europejskim rynku gazu, traktatowe zasady pewności prawa, regulacje dotyczące ochrony interesów podmiotów trzecich oraz proporcjonalności, a także przepisy umowy stowarzyszeniowej UE-Ukraina. Ponadto w procesie podejmowania decyzji kierowano się dyskryminacyjnymi przesłankami.
Czytaj też:
Duda i Poroszenko krytycznie o decyzji ws. gazociągu OPAL. Apelują do Komisji Europejskiej