Rocznie na wypłatę emerytur przeznaczane są setki miliardów złotych. Według danych GUS za 2024 r. było to dokładnie 336,2 mld zł, podzielone między prawie 7,4 mln świadczeniobiorców. Oznacza to kwotę rzędu 3790 zł na osobę, podczas gdy przeciętna miesięczna emerytura z ZUS wyniosła 3862,61 zł brutto.
Raport GUS
Z najnowszego raportu GUS wynika, że przeciętny emeryt wydaje miesięcznie 1969,43 zł, czyli ponad połowę przeciętnej emerytury. Wydatki te realnie wzrosły o blisko 11 proc. rok do roku. Jednocześnie aż 535 tys. emerytów otrzymywało w 2024 r. maksymalnie 1800 zł miesięcznie, a więc zdecydowanie mniej, niż wynoszą przeciętne miesięczne koszty utrzymania.
Największą pozycją w budżecie seniorów są zakupy spożywcze. Wydatki na żywność i napoje bezalkoholowe stanowią ok. 28,6 proc. wszystkich wydatków gospodarstw emerytów, podczas gdy w całej populacji gospodarstw domowych udział ten wynosi ok. 25 proc. W praktyce oznacza to, że typowy emeryt przeznacza na jedzenie około 563 zł miesięcznie.
Niewielką część budżetu pochłaniają ubrania i obuwie – zaledwie ok. 2,5 proc. wydatków. Podobnie jest z używkami: napoje alkoholowe i wyroby tytoniowe odpowiadają za 2,7 proc. miesięcznego budżetu, co przekłada się na około 50 zł.
Wydatki mieszkaniowe
Drugą co do wielkości kategorią są wydatki związane z użytkowaniem mieszkania, w tym opłaty za media i nośniki energii. Stanowią one blisko 22 proc. całkowitych wydatków, czyli średnio około 431 zł miesięcznie.
Wyraźnie widać specyfikę gospodarstw emerytów w zakresie kosztów zdrowia. GUS wskazuje, że obciążenie wydatkami na zdrowie, w tym na wyroby farmaceutyczne, jest o 2,6 pkt proc. wyższe niż w gospodarstwach domowych ogółem. Łącznie to około 160 zł miesięcznie, z czego same leki pochłaniają ok. 97 zł.
Znacznie mniejszy niż w przypadku całego społeczeństwa jest udział wydatków na transport oraz rekreację i kulturę. W gospodarstwach emerytów to odpowiednio 7,2 proc. i 4,9 proc. budżetu, czyli łącznie około 240 zł miesięcznie. Na usługi restauracyjne i hotelarskie seniorzy przeznaczają średnio 65 zł (3,3 proc. wszystkich wydatków). Osobno GUS ujmuje kwoty przekazywane dzieciom i wnukom – przeciętnie jest to 63 zł miesięcznie.
Badanie GUS pokazuje również, co trafia do koszyka emeryta w sklepie spożywczym. Przeciętny senior miesięcznie zużywa m.in. blisko 14 jaj, 3 litry mleka, 1 kilogram cukru, 0,5 kg masła, około 5 kg owoców, 9 kg warzyw oraz 6,5 kg mięsa.
Gospodarstwa domowe emerytów są też gorzej wyposażone w trwałe dobra niż przeciętne gospodarstwo domowe. W 2024 r. komputer, laptop lub tablet posiadało 79 proc. gospodarstw ogółem, ale tylko 53,7 proc. gospodarstw emerytów. Urządzenie z dostępem do internetu miało odpowiednio 89,5 proc. gospodarstw ogółem i 73,4 proc. gospodarstw emeryckich, a drukarkę – 43,8 proc. wobec 20,7 proc.
Różnice widać także w wyposażeniu kuchni. Kuchenka mikrofalowa jest na stanie 71,5 proc. gospodarstw domowych ogółem, ale tylko 58,4 proc. gospodarstw emerytów. Zmywarkę do naczyń ma 60,2 proc. ogółu gospodarstw i 40,4 proc. gospodarstw emeryckich. Z kolei konsolę do gier posiada statystycznie pięć na sto gospodarstw emerytów. Samochód osobowy ma 55,6 proc. takich gospodarstw, a rower – 49,6 proc.
GUS zapytał także seniorów o ocenę własnej sytuacji materialnej. W 2024 r. 46,9 proc. gospodarstw domowych emerytów uznało ją za dobrą lub raczej dobrą, 46,8 proc. oceniło ją jako przeciętną, a 6 proc. jako złą lub raczej złą. W całej populacji gospodarstw domowych rozkład odpowiedzi wyglądał inaczej: 57,7 proc. deklarowało dobrą lub raczej dobrą sytuację, 38 proc. przeciętną, a 4,3 proc. złą lub raczej złą.
Czytaj też:
Bezrobocie w Polsce. Optymistyczne dane potwierdziły się?Czytaj też:
Polski przemysł znów zaskoczył. Dane lepsze niż prognozowano