Konto osobiste ma już prawie każdy. Wraz ze wzrostem korzystania z rachunków bankowych wzrosła popularność bankomatów. Z raportu Narodowego Banku Polskiego wynika, iż na koniec ubiegłego roku na polskim rynku obecnych było prawie 21 000 bankomatów. Co ciekawe, ich liczba z kwartału na kwartał maleje. Jest to zasługą dużej liczby płatności bezgotówkowych, z których coraz chętniej korzystają Polacy. Wciąż jednak są sytuacje, gdy potrzebna jest gotówka w formie fizycznej. W tym celu warto skorzystać właśnie z bankomatu.
Co to jest bankomat?
Definicja bankomatu (z ang. ATM, czyli automated teller machine) głosi, iż jest to samoobsługowe urządzenie służące głównie do wypłaty gotówki. Nie jest to jednak jego jedyna funkcja, bowiem za pomocą tego urządzenia można sprawdzić także stan swojego konta bankowego, drukować potwierdzenie operacji czy sprawdzić historię rachunku, a niektóre maszyny umożliwiają również wpłatę gotówki na konto.
Pierwszy bankomat został zaprojektowany w 1939 roku przez amerykańskiego wynalazcę Luthera G. Simijana, a pierwsze tego typu urządzenie stanęło w jednym z oddziałów Barclays Banku w Londynie. Do naszego kraju bankomat dotarł w 1987 roku i pojawił się w warszawskim oddziale Banku Pekao S.A.
Jak działa bankomat?
By móc skorzystać z bankomatu, wymagane jest posiadanie karty bankowej z paskiem magnetycznym lub chipem, które zawierają indywidualny numer karty oraz niezbędne zabezpieczenia, czyli kod CVC/CVV i datę ważności karty. Każda transakcja musi być zautoryzowana za pomocą poufnego, osobistego numeru identyfikacyjnego, czyli numeru PIN. Stanowi on zabezpieczenie przed użyciem karty przez niepowołane osoby. Działanie bankomatu jest oparte na systemie informatycznym, dzięki któremu następuje wymiana informacji z systemem autoryzacyjnym.
Co ważne, obecnie możliwe jest również wypłacanie gotówki za pomocą np. smartfonu lub smartwatcha, które są urządzeniami umożliwiającymi autoryzację transakcji lub za pomocą systemu weryfikacji biometrycznej, czyli odcisku palca lub obrazu siatkówki oka. Jednak nie każdy bankomat obsługuje tego rodzaju funkcje.
Budowa bankomatu – z czego się składa?
Bankomat wyposażony jest w ekran, który stanowi jego centralne miejsce. Nowsze wersje mają ekrany dotykowe, zaś starsze posiadają dodatkowe przyciski obok ekranu, które mają służyć wykonywaniu poleceń. Dane, takie jak np. PIN karty, wpisuje się za pomocą klawiatury bankomatowej, na której znajdują się uszeregowane cyfry oraz kilka znaków specjalnych.
Do umieszczenia karty w urządzeniu niezbędny jest czytnik kart płatniczych. Może on być standardowy – do którego należy włożyć kartę lub dotykowy, który wymaga jedynie zbliżenia karty.
Ważnym elementem każdego bankomatu jest moduł wypłacający, a także wpłacający, jeśli urządzenie jest równocześnie wpłatomatem. To szczelina, z której wydawane są banknoty. Ponad to maszyny te wyposażone są także w drukarkę pokwitowań, a niektóre dodatkowo w drukarkę stanu konta oraz drukarkę dziennika operacji, a także moduł wypłacający monety, moduł depozytu inteligentnego lub kopertowego, urządzenia telekomunikacyjne czy system kamer.
Sercem i mózgiem bankomatu są natomiast sejf oraz komputer sterujący. Choć nie są one widoczne dla klientów, odgrywają kluczową rolę podczas każdej transakcji wypłaty środków.
Jakie są rodzaje bankomatów?
Bankomaty możemy podzielić także ze względu na ich funkcje. Do najpopularniejszych rodzajów należą bankomaty:
- ATM – Automated Teller Machine – jest wielofunkcyjny, pozwala m.in. wypłacić i wpłacić gotówkę, złożyć polecenie przelewu, wydrukować informacje o stanie konta lub historii transakcji, a także wypłacić monety,
- CD – Cash Dispenser – służy jedynie do wypłaty gotówki,
- CDM – Cash Deposit Machine – pobiera i rozpoznaje gotówkę, a następnie deponuje ją wewnątrz urządzenia,
- Cash Recycler – wypłaty i wpłaty gotówki odbywają się w zamkniętym cyklu, tzn. gotówka wpłacona przez jednego klienta, jest wypłacana kolejnemu,
-
bezgotówkowe – umożliwiają jedynie pobranie kodu QR oraz kuponu z kodem kreskowym o równowartości określonej kwoty. Taki kod można później zrealizować w wybranych sklepach i punktach usługowych, płacąc nim za swoje zakupy.
Jak wypłacić pieniądze z bankomatu?
Wypłata gotówki z bankomatu jest naprawdę prosta i szybka. Jeśli chcesz zrobić to w sposób tradycyjny za pomocą karty bankowej (a nie np. aplikacji mobilnej czy BLIK-a) wykonaj następujące kroki:
- Włóż kartę do bankomatu – wsuń ją do czytnika awersem do góry tak, by chip znajdował się bliżej urządzenia
- Wpisz PIN – wprowadź 4-cyfrowy kod na klawiaturze i zatwierdź go, wciskając przycisk Zatwierdź/ OK/ Enter/ Potwierdź (w zależności od urządzenia)
- Wybierz rodzaj operacji, jaką chcesz wykonać – w przypadku wypłaty środków będzie to Wypłata gotówki
- Wybierz kwotę, jaką chcesz wypłacić – możesz skorzystać z dostępnych sugerowanych kwot lub ręcznie wprowadzić jej wysokość
- Potwierdź, czy chcesz otrzymać potwierdzenie wypłaty środków
- Odbierz gotówkę oraz wyjmij swoją kartę
Ile kosztuje wypłata gotówki z bankomatu?
Dany bankomat może należeć do konkretnego banku lub zewnętrznej firmy, która umożliwia korzystanie z niego wszystkim posiadaczom kart. Zawsze warto zwrócić uwagę, czy korzystanie z danego urządzenia będzie się wiązało z uiszczeniem opłat. Darmowe wypłaty zwykle są dostępne w bankomatach należących do banku, w którym posiadamy konto osobiste.
Za wypłatę środków z bankomatów obcych – obsługiwanych przez inny bank niż ten, w którym posiadasz konto – zapłacisz zwykle kilka złotych lub maksymalnie kilka procent wartości wypłacanej kwoty. Warto podkreślić, że wypłata środków w walucie obcej lub korzystanie z bankomatów za granicą wiąże się z większymi kosztami. Należy bowiem zapłacić za przewalutowanie transakcji, a dodatkowo za taką wypłatę naliczona może zostać prowizja.
Gdzie można znaleźć bankomat?
Bankomaty są powszechnie dostępne. Nie trzeba już udawać się do placówki banku, by móc z nich skorzystać. Urządzenia postawione są np. w galeriach handlowych, dworcach kolejowych i autobusowych, stacjach benzynowych, przy supermarketach, sklepach spożywczych, restauracjach, szpitalach, przy uczelniach, na lotniskach czy w centrach miast, a nawet w małych miejscowościach. Można je więc spotkać w wielu miejscach.
Czytaj też:
Numer konta bankowego – co zawiera numer rachunku?