Mikro-, małe i średnie przedsiębiorstwa (MŚP) stanowią fundament polskiej gospodarki, podobnie jak w całej Unii Europejskiej. Według danych Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości, od momentu wstąpienia Polski do UE, kondycja tych firm ulega stopniowej poprawie. Już co trzecie przedsiębiorstwo w tym sektorze aktywnie angażuje się w działalność innowacyjną. Jednak mimo rosnących nakładów na badania i rozwój, dostęp do finansowania wciąż pozostaje znaczącą barierą dla wielu z nich.
Rola MŚP w europejskiej i polskiej gospodarce
W całej Unii Europejskiej sektor MŚP obejmuje ponad 23 miliony przedsiębiorstw niefinansowych, które tworzą około dwóch trzecich miejsc pracy w krajach członkowskich. W Polsce działa około 2,35 miliona takich firm, z czego 99,8 proc. to właśnie MŚP. Generują one 45,3 proc. krajowego PKB, a mikroprzedsiębiorstwa mają w tym największy udział, wynoszący 28,2 proc. W mikroprzedsiębiorstwach pracuje prawie 4,4 miliona osób, co stanowi 43 proc. ogólnej liczby zatrudnionych w sektorze firm.
Raport PARP za 2024 rok pokazuje, że co trzecie polskie przedsiębiorstwo jest aktywne innowacyjnie, choć jest to wynik znacznie niższy od średniej europejskiej wynoszącej prawie 53 proc. W krajach takich jak Grecja i Belgia, wskaźnik innowacyjności wynosi odpowiednio 72,6 proc. i 71,3 proc. W Polsce głównym źródłem finansowania innowacji są własne środki przedsiębiorstw (77,4 proc.), jednak rośnie liczba firm korzystających z instrumentów zwrotnych, których udział wzrósł z 4,2 proc. w 2021 roku do 13,2 proc. w 2022 roku.
Przedsiębiorcy wskazują na liczne korzyści z prowadzenia działalności innowacyjnej, takie jak ogólny rozwój firmy (91,7 proc.), podniesienie jakości usług i wyrobów (75,3 proc.) oraz wzrost wydajności pracy (74,0 proc.). Jednak napotykają również wiele przeszkód, w tym inflację, bariery administracyjne oraz trudności w pozyskaniu wykwalifikowanych pracowników. Częstymi problemami są również brak czasu na innowacje, nieznajomość przepisów i trudny dostęp do wiedzy na temat nowych rozwiązań.
Europejski Bank Inwestycyjny odgrywa kluczową rolę w finansowaniu sektora MŚP. W ubiegłym roku przeznaczył na ten cel ponad 30 miliardów euro. Polskie MŚP mogą skorzystać z tego wsparcia za pośrednictwem Banku Gospodarstwa Krajowego, który oferuje gwarancje na spłatę kredytu zabezpieczone środkami Europejskiego Funduszu Inwestycyjnego. Dzięki programowi InvestEU, wartość kredytów zabezpieczonych nową gwarancją ma sięgnąć 3 miliardy złotych.
Nowe możliwości finansowania
W ramach nowego programu, mikro-, małe i średnie przedsiębiorstwa będą miały łatwiejszy dostęp do kredytów inwestycyjnych oraz obrotowych, z niższymi wymaganiami zabezpieczeń. EFI pokrywa do 80 proc. wartości kredytu, a koszty gwarancji mogą być bardzo niskie lub wręcz zerowe przy spełnieniu określonych warunków. Co istotne, środki te nie są wliczane do limitu pomocy de minimis, co oznacza, że firmy, które już otrzymały pomoc publiczną, nadal mogą korzystać z tego wsparcia.
Od przystąpienia Polski do UE, udział innowacyjnych firm w sektorze przemysłowym i usługowym wzrósł z 22,5 proc. do 32,5 proc., a wskaźnik nakładów na B+R w relacji do PKB zwiększył się prawie trzykrotnie, osiągając 1,46 proc. w 2022 roku. To pokazuje, że unijne wsparcie finansowe ma kluczowe znaczenie dla rozwoju i konkurencyjności polskich MŚP na arenie międzynarodowej.
Czytaj też:
Pożar hali z zabawkami w Gdańsku. „Ogień intensywnie się rozwija”Czytaj też:
Najlepsza atrakcja turystyczna według pokolenia Z. Jest tania i dostępna dla wszystkich