Jak pokazują coroczne badania, Polakom wciąż daleko do sumiennego odkładania środków finansowych, ale z roku na rok ich świadomość i zaangażowanie są coraz większe. W 2012 roku z raportu „Postawy Polaków wobec finansów” wynikało, że oszczędności posiadało jedynie 44% badanych. W 2021 roku odsetek wzrósł do 64%, zaś w 2022 roku oszczędności posiada aż 87% ankietowanych Polaków w wieku od 18. do 74. roku życia.
Wyniki są z każdym rokiem coraz lepsze, a na obecny stan świadomości z pewnością wpłynęły ciężkie dwa lata związane z pandemią. W tym okresie wiele osób straciło pracę i tym samym stałe źródło dochodu, co pokazało, jak ważne w sytuacjach kryzysowych są oszczędności. Niestety z powodu pandemii odłożone środki również znacząco się uszczupliły, a szalejąca inflacja nie pomaga w ponownym oszczędzaniu. To, ile Polacy mają na koncie oszczędnościowym zależne jest od sytuacji zawodowej, etapu życia czy dotychczasowych wyborów.
Czemu młodzi ludzie nie oszczędzają?
W obecnych czasach wielu osobom naprawdę ciężko jest oszczędzać. Pandemia sprawiła, że zostało zamkniętych mnóstwo firm, które nie były w stanie się utrzymać z powodu zbyt niskich dochodów, a wraz z nimi pracownicy stracili pracę. Niektóre branże po dziś dzień mają liczne trudności, a problemy z zatrudnieniem nie dotyczą tylko młodych osób, ale wszystkich, którzy są w wieku produktywnym.
Kolejną przeszkodzą jest stale rosnąca inflacja. Młodzi nie oszczędzają, ponieważ często nie mają po prostu z czego odłożyć pieniędzy – zarabiają zbyt mało lub ich miesięczne koszty utrzymania są na tyle wysokie, że po ich opłaceniu nie zostaje zbyt wiele środków. Często w wieku 30-40 lat ludzie są w trakcie spłacania kredytów hipotecznych, a wysokość rat często stanowi duży procent otrzymywanych zarobków. Oszczędności uzależnione są też w dużej mierze od liczby osób będących na utrzymaniu w jednym gospodarstwie domowym. Nic zatem dziwnego, że młodzi ludzie z dziećmi, którzy spłacają kredyt hipoteczny nie są w stanie efektywnie oszczędzać.
Co ma wpływ na oszczędzanie?
Na co Polacy w wieku 30 i 40 lat wydają swoje pieniądze? Platforma MAM, która pomaga w obniżaniu rachunków przeprowadziła raport w omawianej grupie wiekowej. Wynika z niego, że 90% ankietowanych dokładnie planuje na co przeznaczy otrzymane wynagrodzenie, 78% planuje oszczędzać systematycznie, ale jednak tylko 33% rzeczywiście odkłada środki finansowe w każdym miesiącu. Na co najczęściej odkładamy? Zazwyczaj jest to kupno lub remont mieszkania czy domu jednorodzinnego, zakup nowego auta czy wyjazd na wakacje. Osoby w wieku 30 lat odkładają również oszczędności na zabezpieczenie przyszłości swoich dzieci.
Jakie czynniki są ważne, jeśli mowa o oszczędzaniu 30-latków i 40-latków? Jest to przede wszystkim:
- wykształcenie,
- stan cywilny,
- wykonywana praca i otrzymywane zarobki,
- miejsce zamieszkania,
- liczba osób na utrzymaniu, posiadane potomstwo,
- świadomość i nastawienie do oszczędzania.
Co to jest finansowy cykl życia?
W 1985 roku włoski ekonomista Franko Modigliani otrzymał Nagrodę Nobla za swoją ekonomiczną teorię oszczędzania, tzw. finansowy cykl życia. Koncepcja opiera się na założeniu, że każdy człowiek przechodzi w swoim życiu przez różne fazy, w których zarówno wysokość zarobków, potrzeby, cele jak i możliwości oszczędzania różnią się od siebie. Z tego też względu oszczędności w dużej mierze uzależnione są od wieku i etapu życia.
Jak wygląda finansowy cykl życia?
- Pierwsza faza nazywana jest fazą dzieciństwa. Rodzice już od najmłodszych lat powinni nauczać swoje dzieci poprzez zabawę skąd się biorą pieniądze i jak ważne jest umiejętne nimi gospodarowanie, posiadanie oszczędności.
- W okresie młodości człowiek powinien wykorzystywać czas na zdobywanie pierwszego doświadczenia zawodowego i na osiągnięcie wyznaczonego sobie celu finansowego. Uzbierane oszczędności można wtedy przeznaczyć na wymarzony cel.
- Kolejną fazą jest czas dorosłości, kiedy to przychodzi pora na zakup mieszkania i samochodu oraz założenie rodziny. Jest to też idealny czas na zbudowanie pokaźnej poduszki finansowej, która będzie wsparciem w trudniejszych momentach życia.
Ile oszczędności powinni mieć 30-latkowie i 40-latkowie?
Mimo że człowiek po skończeniu 30. roku życia powinien zacząć gromadzić oszczędności, to eksperci od finansów zgodnie przyznają, że jest to jednocześnie najtrudniejszy finansowo moment w całym życiu. Wynika to z tego, że mimo posiadanego wykształcenia, stabilnej posady i wynagrodzenia wszystkie uzbierane środki przeznaczane są na zakup auta, mieszkania czy założenie rodziny, zaś odkładanie pieniędzy schodzi na bardzo odległy plan. Uważa się, że oszczędności 30-latków powinny wynosić równowartość ich rocznych dochodów, z kolei 40-latek powinien mieć już odłożoną równowartość swoich pensji z ostatnich 3 lub nawet 4 lat pracy. W praktyce oznacza to, że jeśli przykładowo 30-letnia osoba otrzymuje wynagrodzenie wynoszące 2800 zł netto, to jej oszczędności powinny wynosić 33 600 zł.
Oszczędności dają wsparcie psychiczne, spokój i świadomość, że w przypadku ewentualnych nieprzewidzianych problemów nie ma konieczności zadłużania się. Dlatego warto zacząć oszczędzać jak najwcześniej, by możliwie jak najbardziej zbliżyć się finansowo do przytoczonych obliczeń ekspertów.
Czytaj też:
Jak oszczędzać pieniądze?