Co to jest ASO, czyli czym jest alternatywny system obrotu?

Jeśli zamierzasz rozpocząć przygodę z inwestowaniem w akcje, warto trochę zaznajomić się z rynkiem finansowym. Masz różne możliwości inwestycji, nie tylko na rynku regulowanym, ale też w alternatywnym systemie obrotu. Może być on dobrą alternatywą dla inwestycji na rynku giełdowym. Czym jest alternatywny system obrotu i czym różni się od tego giełdowego?

Co to jest alternatywny system obrotu i na czym polega?

Alternatywny system obrotu (z ang. alternative trading system – ATS lub skrót od polskiej nazwy – ASO), to system obrotu papierami wartościowymi, ale też innymi instrumentami rynku kapitałowego, który ma miejsce poza rynkiem regulowanym. Taki rynek może być organizowany przez firmę inwestycyjną, ale też przez spółkę, która prowadzi rynek regulowany – a więc giełdę papierów wartościowych. W Polsce platformy ASO mają dość krótką historię w porównaniu z ich europejskimi odpowiednikami, jak londyński rynek AIM, albo skandynawski OMX.

Na czym polega alternatywny system obrotu? Przede wszystkim na popycie i podaży, czyli skupianiu ofert kupna i sprzedaży instrumentów finansowych. Dzięki temu możliwe jest zawieranie transakcji między uczestnikami ASO na podobnych zasadach, jakie obowiązują na rynku głównym. Na rynku alternatywnym stosowane są te same zasady notowań sesyjnych, jak na rynku regulowanym.

Alternatywny system obrotu a obrót pozagiełdowy

Często zdarza się, że rynek ASO w Polsce jest mylony z obrotem pozagiełdowym. Są to jednak dwa inne systemy. Obrót pozagiełdowy jest częścią rynku regulowanego, na którym obrót odbywa się poza giełdą papierów wartościowych. Z kolei ASO nie jest jego częścią. I to jest główna cecha, która odróżnia alternatywny system obrotu od obrotu pozagiełdowego – czyli fakt, że nie należy on do rynku regulowanego.

Czym alternatywny system obrotu różni się od obrotu giełdowego?

Choć może się wydawać, że alternatywny system obrotu i obrót giełdowy są do siebie podobne, to jednak różnice między nimi są znaczące. Przede wszystkim, jak wspomniano wyżej, ASO nie jest regulowany. Co to oznacza? Uczestnicy tego rynku nie muszą udostępniać pełnej informacji na temat ofert. Dodatkowo dostęp do informacji w ramach ATS nie musi być powszechny ani jednakowy. Taka sama zasada dotyczy warunków kupna i sprzedaży instrumentów finansowych.

Jednak należy od razu zaznaczyć, że to nie jest tak, iż na tym rynku występuje całkowity brak informacji. Oczywiście nie jest może ona pełna w każdym wymiarze, ale nadal jest to rynek wystandaryzowany, na którym wymagana jest jednolita informacja o kursach i obrotach.

Kto korzysta z alternatywnego systemu obrotu?

Na uczestnictwo w ASO decydują się przeważnie małe i średnie spółki. Są to zazwyczaj podmioty, które szukają uproszczonych warunków dopuszczenia do emisji publicznej lub oferty prywatnej, aby w ten sposób móc pozyskać niezbędny kapitał. Jeśli chodzi o prostsze warunki wejścia, to dotyczą one głównie łagodniejszych obowiązków informacyjnych, a także niższych kosztów debiutu.

Warto mieć na uwadze, że inwestycje w instrumenty notowane w ramach alternatywnego systemu obrotu są obarczone wyższym ryzykiem. Ma to związek nie tylko z płynnością, ale także zmianą cen. Jak jednak wiadomo, choć mamy tu do czynienia z wyższym ryzykiem, to równocześnie możemy spodziewać się wyższej stopy zwrotu z inwestycji. Dlatego też na ASO lokują swoje środki inwestorzy, którym zależy na jak największym zysku w stosunkowo krótkim czasie.

Jakie są alternatywne systemy obrotu w Polsce?

W Polsce rynek ASO tworzą dwa systemy – NewConnect i Catalyst. Pierwszy z nich jest także najstarszy na naszym rynku. Działa od 2007 r. i jest organizowany przez GPW. Z kolei Catalyst powstał w 2009 r., a współorganizują go dwie jednostki – Giełda Papierów Wartościowych i BondSpot. Te dwa podmioty właśnie są odpowiedzialne za organizację na alternatywnym systemie obrotu w Polsce.

Alternatywny system obrotu – czyli jak działa NewConnect?

NewConnect to alternatywny rynek obrotu papierami wartościowymi. Ma on status rynku zorganizowanego, lecz prowadzony jest przez GPW poza rynkiem regulowanym. Jednak mimo to należy pamiętać, że odbywające się na nim operacje muszą być zgodne z ustalonymi zasadami. Uchwala je organizator tego alternatywnego systemu obrotu, a więc Giełda Papierów Wartościowych. Dlatego też, mimo prowadzenia poza rynkiem regulowanym, NewConnect posiada formalnie status rynku zorganizowanego. Funkcjonuje on na podstawie Regulaminu Alternatywnego Systemu Obrotu. Oprócz zapisów powyższego dokumentu, uczestnicy ASO muszą przestrzegać Dobrych Praktyk NewConnect.

Ten alternatywny rynek obrotu papierami jest przeznaczony przede wszystkim dla małych i średnich firm, które są zainteresowane finansowaniem swojego rozwoju i zdobyciem kapitału w drodze emisji publicznej, bądź oferty prywatnej. Jej wartość musi wynieść od kilkuset tysięcy do kilkudziesięciu milionów złotych.

Na NewConnect mogą wejść przedsiębiorstwa z różnych branż. Jedną z zalet tego rynku jest o wiele łagodniejsze podejście do pozyskiwania instrumentów finansowych od tego, z którym mamy do czynienia na rynku giełdowym. Dlatego też notowane są tam najczęściej dość młode firmy, o niewielkiej przewidywanej kapitalizacji. Na NewConnect są obecne dwa indeksy. Jest to NCIndex oraz NC Life Science.

Jakie są zatem najważniejsze cechy alternatywnego systemu obrotu na tym rynku? Jest to przede wszystkim niższy koszt związany z wejściem na NewConnect. Nie ma tutaj minimalnego poziomu kapitalizacji. Dodatkowo trzeba spełnić mniej formalności, procedury są łagodniejsze dla przedsiębiorców. Nie bez znaczenia jest też wartość pijarowa. Uczestnik tego rynku ma szansę wypromowania się i dzięki temu jego firma może zostać zauważona przez inne podmioty. A dodatkowo spółki notowane na NewConnect, z czasem mogą przejść na rynek główny. Jednak mimo wielu zalet należy podkreślić, że inwestowanie na NewConnect wiąże z większym ryzykiem, ale też potencjalnie wyższą stopą zwrotu z inwestycji.

Catalyst – czyli jak działa drugi ASO w Polsce?

Jak wspomniano wyżej, obok NewConnect w Polsce działa także drugi rynek alternatywnego systemu obrotu, a więc Catalyst. Prowadzony jest on przez GPW i BondSpot. Mogą z niego korzystać klienci detaliczni (przez GPW) i hurtowi (przez BondSpot). Obie te formy składają się na rynek Catalyst, na którym mogą uczestniczyć zarówno instytucje kredytowe, jak i przedsiębiorstwa inwestycyjne z Polski oraz z zagranicy. Mogą one dokonywać transakcji na wszystkich instrumentach finansowych, działając na własny rachunek lub na rachunek swojego klienta.

Jeżeli chodzi o najważniejsze korzyści wynikające z rynku Catalyst, to przede wszystkim należy wskazać na wzmocnienie wizerunku danego podmiotu. Uczestnicy alternatywnego systemu obrotu działając na rynku, mogą zwiększyć swoją wiarygodność w oczach potencjalnych klientów czy inwestorów. Catalyst ma więc wartość promocyjną i wizerunkową. Umożliwia wypromowanie działań nie tylko danego podmiotu, ale także regionu. Jedną z ważniejszych zalety tego rynku jest również fakt, że przedsiębiorstwa lub instytucje mogą na nim taniej pozyskać dodatkowy kapitał.

Czytaj też:
Masa spadkowa – co to jest? Co wchodzi w jej skład?