Od 1 października 2017 roku wiek emerytalny w Polsce ustanowiony jest na poziomie 60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn. W polskim systemie prawnym istnieje jednak jasno określona grupa podmiotów, które mają możliwość przejścia na wcześniejszą emeryturę. Nie są to przy tym tylko najbardziej znane przypadki takie jak: górnicy, policjanci, czy strażacy. Lista ta jest znacznie dłuższa, a niektóre jej pozycje mogą być naprawdę zaskakujące.
Kiedy można przejść na wcześniejszą emeryturę?
Podstawowym kryterium umożliwiającym przejście na wcześniejszą emeryturę w Polsce jest wykonywanie pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze. Obniżenie wieku emerytalnego dla niektórych, opisanych niżej grup zawodowych jest więc uzasadnione albo negatywnymi czynnikami środowiskowymi, wykonywania danego zawodu (są to wszelkie prace o znacznej szkodliwości dla zdrowia oraz o znacznym stopniu uciążliwości lub wymagających wysokiej sprawności psychofizycznej ze względu na bezpieczeństwo własne, lub otoczenia) albo szczególnym charakterem danego zawodu.
Istotnym warunkiem nabycia uprawnienia, polegającego na możliwości wcześniejszego przejścia na emeryturę, jest oczywiście długoś
czasu, podczas którego dany pracownik pracował w pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze. Wymagany okres czasu pracy różni się jednak w zależności od konkretnego zawodu.
Jakie zawody mogą więc liczyć na wcześniejszą emeryturę?
Zawody wykonywane w szczególnych warunkach
Pierwsza grupa to zawody wykonywane w szczególnych warunkach, czyli w warunkach, które uzasadniają wcześniejsze przejście na emeryturę ze względu na znaczną szkodliwość dla zdrowia oraz znaczny stopień uciążliwości pracy. Szczególne warunki dotyczą przy tym więc przede wszystkim środowiska pracy (na które oddziałują siły natury lub procesy technologiczne), w którym długotrwała praca wpływa na poziom możliwości pracownika, które zmniejszają się szybciej niż w przypadku pracowników wykonujących inne rodzaje prac.
Do zawodów tych, zgodnie z Rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, należą m.in.:
- Górnicy,
- Pracujący w energetyce,
- Hutnicy i pracujący w przemyśle metalowym,
- Pracownicy zakładów chemicznych,
- Pracujący w budownictwie i przemyśle materiałów budowlanych,
- Pracujący w leśnictwie, przemyśle drzewnym i papierniczym,
- Pracownicy przemysłu lekkiego,
- Pracujący w transporcie i łączności,
- Zatrudnieni w gospodarce komunalnej,
- Rolnicy i pracownicy przemysłu rolno-spożywczego,
- Pracujący w przemyśle poligraficznym,
- Pracownicy służby zdrowia i opieki społecznej,
- Pracujący w zespołach formujących szkło,
- Pracujący na statkach żeglugi powietrznej,
- Pracownicy portów morskich,
- Zatrudnieni przy pracach gorących w hutach żelaza i stali oraz hutach metali nieżelaznych.
Warto zauważyć jedynie, że powyżej ukazana lista nie jest kompletna i stanowi jedynie ogólny spis prac w szczególnych warunkach. Zawodów umożliwiających przejście na wcześniejszą emeryturę ze względu na warunki ich wykonywania jest jednak więcej, a opisane są one bardzo szczegółowo we wspomnianym już Rozporządzeniu Rady Ministrów.
Zawody o szczególnym charakterze
Druga grupa zawodów umożliwiających pójście na wcześniejszą emeryturę to z kolei zawody o szczególnym charakterze. Nie ma przy tym znaczenia, że w przepisach nie wytłumaczono nigdzie, co należy rozumieć przez „szczególny charakter” danej pracy. Polski ustawodawca podał bowiem zamkniętą listę tych zawodów, do której należą:
- Pracownicy organów kontroli państwowej,
- Pracownicy organów administracji celnej,
- Osoby wykonujące działalność twórczą lub artystyczną,
- Dziennikarze zatrudnieni w redakcjach dzienników, czasopism, w radiu, telewizji oraz w organach prasowych, informacyjnych, publicystycznych i fotograficznych, objętych układem zbiorowym pracy dziennikarzy,
- Nauczyciele, wychowawcy i inni pracownicy pedagogiczni wykonujący pracę nauczycielską,
- Żołnierze zawodowi, funkcjonariusze Policji, Urzędu Ochrony Państwa, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Straży Marszałkowskiej, Biura Ochrony Rządu, Służby Ochrony Państwa, Służby Celnej, Służby Celno-Skarbowej, Służby Więziennej i Państwowej Straży Pożarnej,
- Pracownicy jednostek ochrony przeciwpożarowej.
Czytaj też:
Prezent od państwa dla 1,7 mln pracujących zaszyty w PPK. I tak co rokuCzytaj też:
Trzynasta emerytura. Niektórzy dostaną pieniądze szybciej