Złoto to pierwiastek chemiczny o symbolu Au (łac. Aurum). Jest najbardziej kowalne spośród wszystkich metali. Jeden gram złota może być rozbity na arkusz o powierzchni 1 m, dzięki czemu znalazło ono szerokie zastosowanie w jubilerstwie, przemyśle, elektronice, chemii przemysłowej, medycynie a także przemyśle spożywczym. Raz wydobyte złoto pozostaje w obiegu w tej lub innej postaci żaden inny towar nie ma takiej właściwości. Oprócz zastosowań fizycznych, złoto jest także aktywem wykorzystywanym jako środek tezauryzacji (czyli gromadzenia majątku), zabezpieczenie w transakcjach finansowych oraz w celach inwestycyjnych. To właśnie ta ostatnia cecha najbardziej interesuje inwestorów na rynku Forex.
Złoto (ang. gold), często kwotowane zgodnie z kodami ISO jako XAUUSD (złoto wyceniane w dolarze amerykańskim) lub XAUEUR (złoto wyceniane w euro), jest obok głównych par walutowych (ang. majors) najchętniej handlowanym instrumentem. Jeszcze w 2010 roku rynek złota wyceniany był na około 2500 mld dolarów (dla porównania brytyjski rynek długu był wart w tym czasie 1200 mld dolarów).
Podobnie jak na Foreksie, lwia część handlu złotem odbywa się na rynku OTC (ang. Over The Counter), czyli na rynku pozagiełdowym. Oprócz tego występują także giełdy udostępniające inwestorom kontrakty futures i opcje na złoto (COMEX, TOCOM, czy MCX). Dzięki szerokiej dostępności kruszcu oraz wysokiej płynności, koszty transakcyjne (spread) stały się porównywalne do tych występujących na rynku Forex. Jednostką transakcyjną jest jedna uncja trojańska (oz), czyli około 31 gramów. Podstawowa cena na rynku podawana jest w dolarach amerykańskich za jedną uncję trojańską. Co najważniejsze, wraz z rozwojem detalicznego runku Forex i powstaniem brokerów działających w modelu ECN, także handel złotem stał się możliwy bez ponoszenia dodatkowego ryzyka w postaci konfliktu interesu pomiędzy brokerem, a klientem. Dla przykładu, w BRE Forex ECN spread transakcyjny oscyluje wokół 0.22 USD/oz (co w przypadku 0.1 lota wynosi około 8 PLN, czyli porównywalnie do kosztów na parze walutowej USDPLN), a kwotowania dostarczają największe globalne banki. Dziennym kosztem utrzymania pozycji na rynku spot są punkty swapowe obliczane dokładnie tak samo jak dla par walutowych (różnica stóp procentowych dwóch walut określa koszt netto pozycji). W przypadku złota stopą procentową analogiczną do stopy LIBOR, czy WIBOR jest tzw. stopa leasingu (ang. lease rate). Stopa leasingu określa koszt pożyczki w złocie. Oznacza to, ze jeśli pożyczamy jedną uncję złota po 2.5 proc. na rok, po roku jesteśmy zobowiązani zwrócić 1.025 uncji złota. Stopa leasingu jest również ściśle powiązana z wyznaczeniem cen kontraktów futures handlowanych na giełdach, bowiem cena kontraktu futures powstaje poprzez skapitalizowanie ceny spot stopą określaną jako Gold Forward Offered Rate (różnica pomiędzy USD LIBOR, a stopą leasingu).
Z punktu widzenia inwestora indywidualnego handel złotem praktycznie niczym nie różni się zatem od standardowego handlu walutami. Rynek złota jest aktywny podobnie jak Forex 24h/7 dni w tygodniu, dzięki czemu inwestorzy z różnych stron świata mogą w nim partycypować i cieszyć się wysoką płynnością. Wg World Gold Council w 2010 roku, na rynku złota OTC, średni dzienny obrót wyniósł niemal 120 miliardów dolarów, a jest to liczba dotycząca tylko transakcji rozliczanych z dostawą. Faktyczny obrót może być zatem nawet dwukrotnie wyższy. W tym samym czasie dzienny obrót na NYSE wynosił 50 miliardów dolarów.
Transakcje, które kończą się dostawą (opcja niedostępna dla inwestora detalicznego poprzez platformę u brokera) opierają się na złocie zlokalizowanym w londyńskich skarbcach. Rozliczenie transakcji, podobnie jak na rynku międzybankowym, odbywa się po dwóch dniach (T+2). Inwestor może zatem z dowolnego miejsca na Ziemi zakupić złoto zlokalizowane w Londynie w standardzie określanym jako loco London (sztabki o wadze 400 uncji trojańskich, z 99.5 proc. czystości). London Bullion Market Association (organizacja zrzeszająca dealerów złota) pilnuje, aby uczestnicy rynku przestrzegali dobrych praktyk, dzięki czemu rynek OTC nie odbiega efektywnością od giełd terminowych. Członkami LBMA są między innymi takie banki jak Goldman Sachs, UBS, Deutsche Bank oraz JP Morgan (dostarczają kwotowania cen złota w BRE FOREX ECN). W Londynie odbywają się również dwa razy dziennie fixingi cen złota, które stanowią benchmark dla producentów, konsumentów oraz banków centralnych. Entuzjaści rynków towarowych twierdzą, że tam trendy są dłuższe i wyraźniejsze. Spoglądając na wykres cen złota trudno nie przyznać im racji. Niewątpliwie złoto jest idealnym spoiwem pomiędzy rynkiem commodities i Forex.
Dominik Rożko
Makler Papierów Wartościowych w Domu Inwestycyjnym BRE
BRE FOREX ECN