Przepisy Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady UE 2023/970 z dnia 10 maja 2023 r. w sprawie wzmocnienia stosowania zasady równości wynagrodzeń dla mężczyzn i kobiet za taką samą pracę lub pracę o takiej samej wartości za pośrednictwem mechanizmów przejrzystości wynagrodzeń oraz mechanizmów egzekwowania zaczną obowiązywać w Unii Europejskiej od czerwca 2026 roku. Nowe przepisy obejmą firmy zatrudniające co najmniej 100 pracowników. Będą one zobligowane do regularnego raportowania danych dotyczących m.in. różnic płacowych.
Nierówności płacowe w 1/3 firm
Zmiany będą wyzwaniem dla wielu przedsiębiorstw. Ponad jedna trzecia (35 proc.) polskich i europejskich pracodawców biorących udział w międzynarodowym badaniu SD Worx przyznaje, że w ich organizacjach wciąż występują różnice w wynagrodzeniach kobiet i mężczyzn. Najczęściej wskazują na to pracodawcy z Norwegii (50 proc.), Irlandii (44 proc.) i Szwecji (43 proc.). Najrzadziej o różnicach w płacach mówili pracodawcy z Belgii (24,3 proc.). Niewiele wyższy odsetek odnotowano w Chorwacji i w Finlandii (po 26,3 proc.).
Z badania wynika, że jedynie 39,5 proc. polskich pracowników uważa, że ich firma jasno informuje o polityce płacowej, widełkach wynagrodzeń, różnicach płacowych czy podwyżkach. 38,6 proc. zauważa realne wysiłki swoich firm na rzecz wyrównania płac kobiet i mężczyzn.
O sposobie implementacji przepisów zdecydują państwa członkowskie. Częstotliwość raportowania będzie zależała od wielkości przedsiębiorstwa. Organizacje zatrudniające powyżej 250 osób będą raportować co roku – najpóźniej od 2027 roku. Firmy z przedziału 150–249 pracowników będą składać raport co trzy lata, również od 2027 roku. Z kolei przedsiębiorstwa 100–149 osób będą raportować od 2031 roku. Zwolnione z tego obowiązku będą na razie zwolnione organizacje zatrudniające mniej niż 100 osób.
Raportowanie obejmie zarówno dane zewnętrzne, jak i wewnętrzne. Na zewnątrz, firmy będą publikować ogólne wskaźniki, w tym tzw. niekorygowaną lukę płacową. Wewnątrz organizacji pracownicy zyskają wgląd w widełki płacowe oraz średnie wynagrodzenia w ramach poszczególnych kategorii. Każdy będzie miał prawo znać wysokość własnej pensji w odniesieniu do średnich zarobków osób wykonujących tę samą lub równoważną pracę, z podziałem na płeć. Dodatkowo pracodawcy zobowiązani będą do ujawnienia kryteriów wynagradzania i awansu – obiektywnych i neutralnych płciowo, aby polityka płacowa była w pełni transparentna i sprawiedliwa.
Badanie zostało przeprowadzone w lutym 2025 r. w 16 krajach Europy: Belgii, Niemczech, Finlandii, Francji, Irlandii, Włoszech, Chorwacji, Niderlandach, Norwegii, Polsce, Rumunii, Serbii, Słowenii, Hiszpanii, Szwecji oraz Wielkiej Brytanii przez Instytut Badawczy SD Worx. Łącznie wzięło w nim udział 5 625 pracodawców i 16 000 pracowników.
Czytaj też:
Ponad 52 tys. zł na start firmy. Oto zasady nowej dotacjiCzytaj też:
Koniec z bezpłatnymi stażami? Skorzystają nie tylko młodzi