W strefie euro weszły w życie kluczowe zmiany w rozliczeniach. Od 9 października każdy dostawca usług płatniczych, który oferuje standardowe przelewy uznaniowe, musi umożliwiać wysyłkę przelewów natychmiastowych. Termin gotowości do przyjmowania takich płatności minął wcześniej, 9 stycznia. Przepisy wynikają z rozporządzenia Instant Payments Regulation (IPR), które ma upowszechnić szybkie transfery, przyspieszyć obieg środków i zbudować podstawę dla nowych usług płatniczych, również bezpieczniejszych pod kątem nadużyć.
Koszty przelewów
IPR zrównuje opłaty: ekspres nie może kosztować więcej niż zwykły przelew. Szybkie transfery muszą być dostępne 24/7, we wszystkich kanałach – od bankowości mobilnej, przez internetową, po oddziały obsługujące standardowe przelewy europejskie. Pieniądze powinny dotrzeć do odbiorcy w maksymalnie 10 sekund. Jeśli dostawca po stronie odbiorcy nie potwierdzi transakcji w tym czasie, środki mają wrócić na rachunek nadawcy, a pobrana opłata zostać zwrócona.
Równolegle wdrożono obowiązkową weryfikację odbiorcy płatności (Verification of Payee, VoP). Dotąd liczył się przede wszystkim numer rachunku, teraz dostawca powinien porównać nazwę odbiorcy podaną przez płatnika z danymi posiadanymi po stronie banku odbiorcy. W razie rozbieżności klient dostaje ostrzeżenie o ryzyku oszustwa. Gdy dane są „prawie zgodne” (np. różnice w pisowni, transliteracji, znakach diakrytycznych), płatnik zobaczy nazwę powiązaną z kontem. Eurosystem udostępnia VoP w oparciu o rozwiązania przygotowane wcześniej przez bank centralny Portugalii i Litwy. To istotna bariera dla wyłudzeń, zwłaszcza że przy przelewach natychmiastowych nie ma „okienka” na cofnięcie zlecenia.
Zmiany w Polsce
Zmiany obejmą również Polskę. Choć krajowe przelewy ekspresowe działają od lat (z dwoma systemami rozliczeniowymi i nakładką mobilną BLIK P2P), dotyczą rynku lokalnego. Do 9 stycznia 2027 r. banki w Polsce muszą być gotowe na przyjmowanie natychmiastowych europrzelewów oraz zrównanie opłat za przelewy zwykłe i ekspresowe w euro. Część instytucji przeszła już integrację z systemem Euro Express Elixir KIR. Do 9 kwietnia 2027 r. gotowość wymagana jest od krajowych instytucji płatniczych i pieniądza elektronicznego, a do 9 lipca 2027 r. banki muszą także wysyłać euro-przelewy natychmiastowe i korzystać z VoP. Niektóre podmioty z oddziałami w strefie euro wdrażały te mechanizmy wcześniej – KIR informował m.in. o uruchomieniu VoP dla mBank Słowacja.
W tle nadciąga pakiet „PSD3 + PSR”, który również przewiduje obowiązek weryfikacji odbiorcy przed realizacją zlecenia. To wymusi zmianę przyzwyczajeń klientów i ujednolicenie standardów prezentowania wyników dopasowania (pełna zgodność, częściowa zgodność, brak zgodności). W Polsce KIR wraz z bankami powołał grupę roboczą, która pracuje nad wspólnymi zasadami – w tym podejściem do transliteracji nazwisk, co ma znaczenie dla dużych grup klientów.
Czytaj też:
Masz czwórkę dzieci? ZUS dorzuci 1878,91 zł miesięcznieCzytaj też:
Skarbówka patrzy na ręce. Ta wpłata uruchomi kontrolę