Czym jest kryzys finansowy i co przynosi?
Kryzys finansowy to czas, w którym rynek finansowy nie jest stabilny i boryka się z gwałtownymi zmianami. Banki, instytucje finansowe i inne podmioty państwowe stają się niewypłacalne (bankrutują) lub nie są w stanie uregulować terminowo swoich należności. Produkcja towarów i usług znacząco spada albo pogłębia się już istniejące spowolnienie.
Skutki kryzysu finansowego odczuwalne najmocniej dla obywateli państw to m.in. spadek liczby dostępnych ofert pracy i zatrudnienia w wielu firmach. Dajmy na to, praca w Szczecinie dostępna jest dla dużo mniejszej ilości osób, niż rok, a nawet kilka miesięcy wcześniej. Znacząco wzrastają ceny nieruchomości i wynajmu mieszkań, następuje podwyższanie stóp procentowych, rośnie inflacja, spada wartość waluty krajowej, banki nie są w stanie wspierać przedsiębiorców i wiele firm bankrutuje.
Choć warto uczyć się na błędach i analizować mechanizmy ekonomiczne, które wystąpiły w kryzysach finansowych mających już miejsce na świecie, trzeba pamiętać także o tym, że każdy kryzys może być inny i wpływa na niego wiele nieprzewidywalnych czynników.
Najpowszechniejsze rodzaje i przejawy kryzysów finansowych
Wyróżniamy kilka rodzajów kryzysów finansowych. Każdy z nich dotyczy nieco innego aspektu funkcjonowania rynku finansowego. Wszystkie wpływają na siebie nawzajem i pociągają dalsze zmiany w sektorze ekonomii.
Kryzys walutowy to gwałtowny i znaczący spadek kursu danej waluty oraz rezerw walutowych. Związany jest z oficjalnym obniżeniem ceny waluty podawanej w innej walucie lub w złocie. Inwestorzy rynków finansowych tracą zaufanie do zdewaluowanej waluty i masowo oraz nagle ją wyprzedają.
Nazywa się to atakiem spekulacyjnym. Sygnały zapowiadające możliwe nadejście kryzysu walutowego to m.in. wysokie stopy procentowe, zahamowanie wzrostu gospodarczego oraz niestabilna sytuacja polityczna wewnątrz danego kraju lub państwa ościennego (np. wojna).
Kryzys bankowy występuje, kiedy banki nie są w stanie udzielać kredytów oraz spłacać swoich należności. Z tym rodzajem kryzysu związana jest sytuacja, kiedy obywatele danego państwa masowo wycofują swoje środki z banków, nie ufając dłużej tym instytucjom. Trudno przewidzieć wystąpienie tego rodzaju kryzysu, ponieważ działalność banków częściowo objęta jest tajemnicą bankową i społeczeństwo najczęściej dowiaduje się o niewydolności tych instytucji bardzo późno.
Powstrzymać kryzys bankowy może interwencja organów państwowych i udzielenie znaczącej pomocy finansowej bankom. Kryzys walutowy jest bardzo niebezpieczny dla banków i może współwystępować z kryzysem bankowym. Mowa wtedy o kryzysie bliźniaczym.
Natomiast kryzys zadłużenia zagranicznego ma miejsce kiedy dane państwo nie jest w stanie spłacać swoich należności, zaciągniętych względem innych państw.
Jak przetrwać kryzys finansowy? Oszczędzaj i inwestuj
Eksperci niezmiennie zwracają uwagę na istotną rolę tzw. poduszki finansowej. To oszczędności, które odkładamy na przysłowiową czarną godzinę. Takim czasem może okazać się właśnie kryzys finansowy. Nie da się wyznaczyć idealnej kwoty, która powinna być naszą poduszką finansową, ponieważ to, ile pieniędzy wydaje każda osoba, aby przeżyć przez pewien okres, jest kwestią mocno indywidualną.
Rodzina z dziećmi potrzebuje większej ilości środków, niż osoba żyjąca w pojedynkę. Poczucie bezpieczeństwa może zapewnić już kwota równoważna miesięcznemu kosztowi utrzymania, choć dobrze posiadać nieco większe oszczędności, np. równowartość 3 lub 6-miesięcznego wynagrodzenia za pracę.
Gromadzenie gotówki to najmniej ryzykowna forma oszczędzania, ale także najmniej opłacalna. Warto rozważyć również, czy odpowiedniejsze nie stanie się inwestowanie posiadanych środków. Idealnie, jeśli wynoszą mniej więcej tyle, ile zarabiamy przez rok. Wtedy to relatywnie dobra kwota do rozpoczęcia inwestycji.
Ogranicz wydatki, a w czasie dobrobytu stawiaj na swój rozwój
W czasie kryzysu finansowego jeszcze ważniejsze staje się cykliczne analizowanie domowego budżetu oraz świadome zarządzanie nim. Nie da się przygotować na kryzys, nie wiedząc, ile pieniędzy potrzebujemy do opłacenia rachunków, ile środków przeznaczamy na żywność itp.
Monitorowanie wzrastających cen, a przy tym ponoszonych kosztów wydaje się kluczowe. Niestety w kryzysie finansowym trzeba oszczędzać i redukować swoje wydatki — może zrezygnować z kursu języka obcego, urlopu, a może zacząć kupować tańsze zamienniki leków. Wszystkie takie codzienne wybory finansowe mają znaczenie.
Najpewniejszy kapitał człowieka to jego wiedza i umiejętności. Z kryzysem finansowym poradzą sobie osoby, które są wszechstronne i szybko zdobywają nową wiedzę. Straciłeś pracę, bo firma działająca w jednej z branż zbankrutowała przez kryzys finansowy? Nic nie szkodzi, ponieważ z łatwością znajdziesz pracę w innym sektorze, który w tym czasie ma się dobrze. Stawiaj zatem na swój rozwój, czytaj, ucz się i nie zamykaj na umiejętności i wiedzę przypisywaną tylko do jednego zawodu.