„Wynik finansowy NBP za 2018 r. wyniósł zero, w związku z czym w 2019 r. nie nastąpi wpłata do budżetu państwa ani nie zostanie dokonany odpis na fundusz rezerwowy NBP” – czytamy w „Sprawozdaniu finansowym Narodowego Banku Polskiego na dzień 31 grudnia 2018 roku”.
Zgodnie z art. 62 i 69 ustawy o NBP zysk NBP podlega podziałowi (w terminie 14 dni od dnia zatwierdzenia rocznego sprawozdania finansowego NBP przez Radę Ministrów) na: odpis na fundusz rezerwowy NBP (5 proc. zysku) oraz wpłatę z zysku NBP do budżetu państwa, przypomniano w raporcie.
Z opublikowanego sprawozdania finansowego wynika m.in., że za 2018 rok NBP wypracował dodatni wynik z różnic kursowych w wysokości 3,6 mld zł oraz zarządzania rezerwami dewizowymi w kwocie 3 mld zł.
„Wzrost wyniku z tytułu zrealizowanych różnic kursowych w 2018 r. był spowodowany głównie wzrostem wolumenu sprzedaży walut obcych w warunkach średniorocznego wzrostu różnicy między kursem średnim NBP a średnim kosztem zasobu walut obcych” – czytamy dalej.
Koszty utworzenia rezerwy na pokrycie ryzyka zmian kursu złotego do walut obcych, do której tworzenia NBP jest zobowiązany ustawą o NBP, wyniosły 3,9 mld zł. Oprócz tego koszty prowadzenia polityki pieniężnej wyniosły w 2018 roku 1,6 mld zł, natomiast koszty działania NBP i amortyzacji utrzymały się na poziomie podobnym jak w latach poprzednich i wyniosły 1,1 mld zł, podał bank centralny.
Podstawowymi elementami kształtującymi wynik finansowy NBP są: dodatni wynik z zarządzania rezerwami dewizowymi (stanowią one prawie 100 proc. aktywów NBP), ujemny wynik z prowadzonej polityki pieniężnej (z uwagi na nadpłynność sektora bankowego). Na wynik z zarządzania rezerwami dewizowymi składają się przede wszystkim odsetki od lokat terminowych i dłużnych papierów wartościowych w walutach obcych, jak też wynik ze sprzedaży tych papierów oraz koszty z tytułu spadku wartości rynkowej papierów wartościowych poniżej ich ceny zakupu (tzw. koszty niezrealizowane z ich wyceny). Z kolei na koszty prowadzonej polityki pieniężnej składają się przede wszystkim koszty dyskonta bonów pieniężnych, wykorzystywanych do absorpcji nadpłynności oraz koszty odsetek od rezerwy obowiązkowej banków, wyjaśnił NBP.
„Asymetria walutowa bilansu NBP (prawie całość aktywów stanowią waluty obce, podczas gdy po stronie pasywów dominują zobowiązania w złotych) powoduje ryzyko kursowe. Wpływ ryzyka kursowego na wynik finansowy NBP (wynik z różnic kursowych) uzależniony jest od kształtowania się kursu złotego do walut obcych w trakcie i na koniec roku. W uproszczeniu, wzrost wartości złotego (aprecjacja), negatywnie wpływa na wynik finansowy NBP” – tłumaczono dalej.
W celu przeciwdziałania negatywnemu wpływowi wahań kursu złotego na wynik finansowy NBP, ustawa o NBP zobowiązuje bank do tworzenia rezerwy na pokrycie ryzyka zmian kursu złotego do walut obcych. Zasady tworzenia i rozwiązywania tej rezerwy ustala Rada Polityki Pieniężnej. Tworzenie rezerwy nie może powodować straty roku bieżącego. Wykorzystywana jest ona w przypadku wystąpienia kosztów niezrealizowanych z wyceny kursowej, które mogłyby spowodować stratę.
„Taka sytuacja miała miejsce np. w 2017 roku, kiedy to NBP wykorzystał całkowicie tę rezerwę. Gdyby NBP wówczas nie posiadał rezerwy na pokrycie ryzyka zmian kursu złotego do walut obcych, to poniósłby stratę w wysokości ponad 13 mld zł, a nie 2,5 mld zł. Należy zaznaczyć, iż proces dotwarzania rezerwy na pokrycie ryzyka zmian kursu złotego do walut obcych do wymaganego poziomu, tj. kwoty niepokrytej skumulowanej straty z lat ubiegłych w wysokości 11,9 mld zł, będzie kontynuowany w kolejnych latach” – wskazano także.